Του Χάρη Φλουδόπουλου
Νέα δεδομένα για την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου δημιουργεί η συμφωνία ορόσημο που αναμένεται να υπογραφεί εντός του 2025 για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου Ισραήλ, ο δρόμος για την οποία άνοιξε την περασμένη εβδομάδα κατά τη συνάντηση Χριστοδουλίδη - Νετανιάχου.
Η απόφαση για την υπογραφή της συμφωνίας ανακοινώθηκε επισήμως μετά από συναντήσεις σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο, με τις δύο πλευρές να τονίζουν την ανάγκη ενεργειακής ασφάλειας, ενίσχυσης της διαλειτουργικότητας των δικτύων και μείωσης της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα.
Η συμφωνία αυτή δεν έρχεται απλώς να γεφυρώσει δύο συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά αποτελεί στρατηγικό βήμα προς τη δημιουργία ενός ενεργειακού άξονα που περιλαμβάνει Κύπρο, Ισραήλ και την Ελλάδα. Πρόκειται για έναν "ηλεκτρικό διάδρομο" που εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο της Ε.Ε. για την πράσινη μετάβαση και τη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου αποκτά πρόσθετη σημασία λόγω της στασιμότητας που εμφανίζει το σκέλος Κύπρου – Κρήτης, του γνωστού Great Sea Interconnector. Η διακρατική στήριξη από το Ισραήλ έρχεται ως μια έμμεση πλην σαφής απάντηση στις ελληνικές καθυστερήσεις, κυρίως ως προς τη χρηματοδότηση, την αδειοδότηση και την πολιτική βούληση για ολοκλήρωση του έργου. Δημιουργεί δε τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την υποστήριξη και εδραίωση του έργου ακόμη και στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.
Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ δείχνει πως είναι πρόθυμο να επενδύσει πολιτικό κεφάλαιο για να επιταχύνει τις διασυνδέσεις του με την Ευρώπη, παρακάμπτοντας τις γεωπολιτικές αγκυλώσεις που προκαλούν καθυστερήσεις.
Βεβαίως η Άγκυρα αντέδρασε με τη συνήθη ρητορική, κάνοντας λόγο για "προσπάθειες παραγκωνισμού" της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατηγόρησε την Κύπρο για μονομερείς ενέργειες, ενώ εξέφρασε την "ανησυχία" της για το γεγονός ότι ένα τόσο σημαντικό έργο υλοποιείται χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Ωστόσο, η αντίδραση του Τελ Αβίβ ήταν ξεκάθαρη, ξεκαθαρίζοντας ότι θεωρεί την Κύπρο στρατηγικό εταίρο και προχωρά στη διασύνδεση, ανεξαρτήτως των ενστάσεων της Άγκυρας.
Αξίζει να αναφερθεί ότι τα τελευταία χρόνια το Ισραήλ έχει εξελιχθεί από καταναλωτής σε εξαγωγέα ενέργειας, μετά την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου (Tamar, Leviathan). Σε αυτό το πλαίσιο, η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο ανοίγει το δρόμο ώστε το Ισραήλ να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο, κάτι που αποτελεί πάγιο στρατηγικό του στόχο.
Παράλληλα, επιδιώκει ενεργειακή διαφοροποίηση και ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού του – κάτι κρίσιμο υπό το πρίσμα των γεωπολιτικών εντάσεων στη Μέση Ανατολή.
Διαβάστε ακόμη: