Το διευρυνόμενο εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με την Ευρωπαϊκή Ένωση τροφοδοτεί νέες ανησυχίες ότι το μπλοκ των 27 χωρών κινδυνεύει να μετατραπεί σε χώρο απόρριψης φθηνών προϊόντων εν μέσω της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Πεκίνου για τους δασμούς.
Με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να εντείνουν την επαγρύπνηση για να αποκρούσουν μια πλημμύρα κινεζικών προϊόντων που αντιμετωπίζουν υψηλότερα εμπόδια για να εισέλθουν στις ΗΠΑ, τα στοιχεία δείχνουν ήδη ότι το πλεόνασμα της Κίνας με την ΕΕ έφθασε το ποσό ρεκόρ των 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων τους πρώτους τέσσερις μήνες του τρέχοντος έτους.
Προς το παρόν, το μεγαλύτερο μέρος της ανακατεύθυνσης των κινεζικών αγαθών περνάει από τη Λατινική Αμερική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Αλλά η ποσότητα των κινεζικών εξαγωγών που ήδη ρέει προς την Ευρώπη μετά την πανδημία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η εισροή μπορεί να επιταχυνθεί καθώς οι υψηλότεροι φόροι εισαγωγής της Αμερικής θα ριζώσουν.
"Οι ευρωπαϊκές και μη αμερικανικές αγορές θα δουν αύξηση των κινεζικών αποστολών", δήλωσε ο Maxime Darmet, ανώτερος οικονομολόγος της Allianz Trade. "Η Κίνα θα θελήσει να διατηρήσει το μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς σε υψηλό επίπεδο, οπότε θα προσπαθήσει να αυξήσει το μερίδιο σε άλλες αγορές".
Η εύθραυστη σχέση της Ευρώπης και της Κίνας θα παρουσιαστεί καθώς ο αντιπρόεδρος της κινεζικής κυβέρνησης He Lifeng θα συναντηθεί με Γάλλους αξιωματούχους στο Παρίσι την Πέμπτη, μετά την επίτευξη προσωρινής συμφωνίας με τους ομολόγους του των ΗΠΑ στη Γενεύη για τη μείωση των δασμών. Οι αγορές επικρότησαν την εκεχειρία των 90 ημερών, αν και οι οικονομολόγοι λένε ότι εξακολουθεί να αφήνει υψηλά εμπόδια μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Ακόμη και με τη μείωση των δασμών τόσο από την Κίνα όσο και από τις ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, οι δασμοί της Ουάσινγκτον στα περισσότερα κινεζικά προϊόντα εξακολουθούν να είναι 30 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερες από ό,τι ήταν τον Ιανουάριο, όπως μεταδίδει το Bloomberg.
Στροφή.. προστατευτισμού
Τέτοιες μεταβαλλόμενες παλίρροιες του παγκόσμιου εμπορίου δοκιμάζουν τη στρατηγική της Ευρώπης να κινείται προσεκτικά στον ταχέως εξελισσόμενο αγώνα για τον σχεδιασμό νέων κανόνων που έρχονται σε αντίθεση με ένα κεντρικό δόγμα της ύπαρξης της ΕΕ - το οικονομικό άνοιγμα.
Ενώ η Κίνα ανταποκρίθηκε στις επιθετικές πολιτικές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με εισφορές "tit-for-tat" που αρχικά κλιμακώθηκαν σε απαγορευτικά επίπεδα, η ΕΕ αντίθετα προετοίμασε στοχευμένα μέτρα για να τα αναπτύξει μόνο αν οι συνομιλίες με την Ουάσινγκτον αποτύχουν.
Οι μεταβολές των νομισμάτων εντείνουν την πρόκληση για την Ευρώπη. Τον περασμένο μήνα, το γουάν υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας έναντι του ευρώ, καθιστώντας τις κινεζικές εξαγωγές φθηνότερες και πιο ελκυστικές για τους ευρωπαίους αγοραστές.
Πιο θεμελιωδώς, υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η διογκούμενη εμπορική ανισορροπία με την Κίνα μπορεί να αντανακλά μια σοβαρή απώλεια ανταγωνιστικότητας στην Ευρώπη, καθώς οι κινεζικές εταιρείες κινούνται ταχύτατα προς τα πάνω στην αλυσίδα αξίας και αμφισβητούν τους ηγέτες της αγοράς τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
"Σε μια εποχή προστατευτισμού, δεν μπορείς να έχεις ανοιχτό εμπόριο - είναι απλά αδύνατο, γιατί απλά καταστρέφει τη βιομηχανία σου", δήλωσε η Alicia Garcia Herrero, επικεφαλής οικονομολόγος Ασίας-Ειρηνικού της Natixis SA.
"Πρέπει να έχουμε εμπόδια για τα προϊόντα - δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα τα ηλεκτρικά οχήματα, αλλά οτιδήποτε στο οποίο η ΕΕ πιστεύει ότι θέλει να ανταγωνιστεί και έχει μια εκκολαπτόμενη βιομηχανία" χρειάζεται προστασία, είπε.
Το Παρίσι και το Πεκίνο βρίσκονται ήδη σε αντιπαράθεση σχετικά με τους δασμούς της ΕΕ στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις εισφορές του Πεκίνου στα αλκοολούχα ποτά που κοστίζουν εκατομμύρια στους Γάλλους κατασκευαστές κονιάκ.
Οι κινεζικές εξαγωγές προς την ΕΕ μέχρι στιγμής φέτος είναι οι δεύτερες υψηλότερες που έχουν καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή στο Πεκίνο, ξεπερνώντας μόνο την αύξηση των αγαθών που προκάλεσε η πανδημία του 2022.
Παρακολουθείται η ΕΕ
Ο Μάρος Σέφτσοβιτς, επικεφαλής της ΕΕ για το εμπόριο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι "παρακολουθούμε τους πιθανούς κινδύνους εκτροπής του εμπορίου" και ότι τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται στα μέσα Μαΐου. Το θέμα αναμένεται να τεθεί κατά τη συνάντηση των υπουργών Εμπορίου της ΕΕ την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
Εν τω μεταξύ, οι κινεζικές αγορές μειώνονται σταθερά, καθώς η εγχώρια ζήτηση επιβραδύνεται και οι εγχώριες εταιρείες γίνονται πιο ανταγωνιστικές και εκτοπίζουν τους Ευρωπαίους προμηθευτές από την αγορά.
Η ΕΕ ανησυχούσε ήδη για την ταχεία αύξηση των εισαγωγών από την Κίνα, ιδίως καθώς οι τιμές των εν λόγω προϊόντων μειώνονταν λόγω του αποπληθωρισμού στην πατρίδα.
Ακόμη και πριν από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, η εμπορική σχέση μεταξύ Ευρώπης και Κίνας βρισκόταν σε μετασχηματισμό. Αυτό μπορεί να φανεί στην ταχεία μεταβολή των εμπορικών σχέσεων Γερμανίας-Κίνας, οι οποίες από έλλειμμα για την Κίνα άνω των 18 δισ. δολαρίων το 2020 μετατράπηκαν σε πλεόνασμα 12 δισ. δολαρίων πέρυσι.
Εάν η τάση των πρώτων τεσσάρων μηνών διατηρηθεί για το υπόλοιπο του τρέχοντος έτους, το πλεόνασμα αυτό με τη Γερμανία θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η αγορά αυτοκινήτων ήταν ένας από τους μεγάλους μοχλούς της αλλαγής, με τις κινεζικές εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων και συμβατικών αυτοκινήτων να αυξάνονται ραγδαία, ενώ οι αποστολές της Ευρώπης προς την Κίνα και οι πωλήσεις της στην Κίνα μειώνονται γρήγορα.
Αν και οι εξαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων έχουν σταματήσει μετά την επιβολή δασμών από τις Βρυξέλλες πέρυσι, οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Κίνας πωλούν περισσότερα αυτοκίνητα από ποτέ στην περιοχή, περιορίζοντας τις παραδόσεις υβριδικών και μοντέλων με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Σύμφωνα με τον Darmet της Allianz, η κατάσταση θα ωθήσει τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επιδιώξουν πιο ενεργά μέτρα για τη στήριξη της εγχώριας βιομηχανίας και να θέσουν δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια.
"Αρχικά πιστεύαμε ότι αυτό θα ήταν μια αντιπαράθεση μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ, αλλά στην πραγματικότητα αυτό θα έχει επιπτώσεις στον υπόλοιπο κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη, διότι θα αναγκάσει τις μεγάλες χώρες να είναι όλο και πιο προστατευτικές", δήλωσε.