Του Γιώργου Σ. Σκορδίλη
Σε μια απέλπιδα αλλά μεθοδική προσπάθεια να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των ναυτιλιακών κολοσσών, η Αρχή της Διώρυγας του Σουέζ (SCA) ανακοίνωσε νέο πακέτο κινήτρων: έκπτωση 15% στα τέλη διέλευσης για τα μεγάλα containerships, ισχύουσα για 90 ημέρες από τις 15 Μαΐου. Αφορά πλοία με καθαρή χωρητικότητα άνω των 130.000 τόνων, μια κατηγορία που εδώ και μήνες έχει μεταφέρει τη ρότα της μακριά από το Σουέζ – μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας – λόγω των επιθέσεων των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα.
Η πρωτοβουλία της SCA δεν είναι απλώς εμπορική. Είναι υπαρξιακή. Το 2024 τα έσοδά της κατακρημνίστηκαν στα 4 δισ. δολάρια, έναντι 10,3 δισ. το προηγούμενο έτος. Πτώση σχεδόν 60%. Ο αιγυπτιακός ναυτιλιακός διάδρομος – στρατηγικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο – μοιάζει με τραυματισμένο θηρίο που παλεύει να σταθεί στα πόδια του, ενώ γύρω του ο κόσμος αλλάζει.
Οι φόβοι δεν υποχωρούν εύκολα
Παρά την πρόσφατη κατάπαυση του πυρός που προωθήθηκε υπό την αιγίδα των ΗΠΑ, οι ανησυχίες των ναυτιλιακών εταιρειών παραμένουν. Ο αναλυτής Peter Sand της Xeneta αναφέρει συγκεκριμένα: δεν υπάρχει σαφής δέσμευση από τους Χούθι ότι η εκεχειρία αφορά και πλοία συνδεόμενα με ισραηλινά συμφέροντα.
Οι πληγές της προηγούμενης περιόδου δεν έχουν επουλωθεί – ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως σε διάστημα 12 μηνών έγιναν πάνω από 120 επιθέσεις: drones, πύραυλοι, πειρατείες, απόπειρες επιβίβασης.
Η Maersk δεν κρύβει τον σκεπτικισμό της. Ο Vincent Clerc, CEO του δανέζικου κολοσσού, μιλάει για "πολύπλοκη και δαπανηρή" απόφαση, υπονοώντας ότι η επιστροφή μέσω Σουέζ δεν είναι ούτε απλή ούτε άμεση. Η Maersk, σε σύμπραξη με τη Hapag-Lloyd, έχει ήδη λανσάρει το δίκτυο "Gemini”, αποφεύγοντας τη διώρυγα και επιλέγοντας τον γύρο της Αφρικής.
Ένα παράθυρο ελπίδας: η CMA CGM δείχνει τον δρόμο
Μέσα στη δυσπιστία, μια νότα αισιοδοξίας έρχεται από τη Γαλλία. Η CMA CGM – τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο – όχι μόνο συνεχίζει ορισμένες διελεύσεις μέσω Σουέζ, αλλά δηλώνει και πρόθεση ενίσχυσης της παρουσίας της.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος Christine Cabeau μίλησε θετικά για τις εξελίξεις στην περιοχή και δήλωσε ότι η εταιρεία αξιολογεί την πιθανότητα δημιουργίας επιπλέον γραμμής μέσω Σουέζ. Ο Tariq Zaghloul, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ομίλου, χαρακτήρισε τη διαδρομή "ταχύτερη και πιο αποδοτική".
Το γεγονός ότι η CMA CGM κατείχε την πρώτη θέση σε διελεύσεις container ships από τη διώρυγα στο πρώτο τετράμηνο του 2025 (19% της συνολικής χωρητικότητας) προσφέρει στην SCA έναν πολύτιμο άξονα πίεσης προς τις υπόλοιπες εταιρείες.
Η διώρυγα επιστρέφει με στρατηγική και προσφορές
Ο ναύαρχος Ossama Rabie, επικεφαλής της Αρχής, υποστηρίζει ότι η σταθερότητα στην περιοχή έχει αποκατασταθεί και ότι η διώρυγα είναι έτοιμη όχι μόνο για κανονικές διελεύσεις αλλά και για υποστήριξη σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Πέρα από τα οικονομικά κίνητρα, η SCA επενδύει σε υποδομές και προσπαθεί να δημιουργήσει ένα νέο αφήγημα: αυτό μιας σύγχρονης, συνεργατικής διώρυγας, ανοικτής σε συνέργειες με διεθνείς παίκτες. Η πρόσφατη συνάντηση του Rabie με 25 κορυφαίους ναυτιλιακούς οργανισμούς το επιβεβαιώνει.
Η γεωπολιτική ως σταθερά και μεταβλητή
Σε αυτό το πολυεπίπεδο παιχνίδι ισχύος, το Σουέζ δεν είναι απλώς ένα κανάλι. Είναι γεωπολιτικός κόμβος, ενεργειακή πύλη, οικοσύστημα logistics. Το ερώτημα δεν είναι μόνο αν θα επιστρέψουν τα containerships, αλλά και ποιοι γράφουν τους κανόνες στο νέο τοπίο της ναυτιλίας. Οι ΗΠΑ, η Κίνα, οι αντάρτες, τα κράτη-μέλη του Κόλπου, οι διεθνείς συμμαχίες – όλοι παίζουν. Η διώρυγα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο.
Ο αγώνας για την ανάκτηση των ροών είναι σκληρός. Κι η αβεβαιότητα παραμένει. Αλλά ο Rabie έχει δίκιο σε ένα πράγμα: μόνο με συνεργασία, ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και ψύχραιμες στρατηγικές μπορεί να επανέλθει η ισορροπία στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.