Του Νίκου Κωτσικόπουλου
Την καλύτερη δυνατή πορεία για την ευρωπαϊκή οικονομία αναζητά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που σήμερα ανακοινώνει την απόφασή της για τα επιτόκια, η οποία θα κρίνει και τη συνέχεια. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν προς μία νέα μείωση επιτοκίων σήμερα, την οποία προεξοφλούν οι αγορές και η πορεία του Euribor τριμήνου το οποίο μία μέρα πριν κλείσει ο Μάιος πέρασε κάτω από το 2%.
Με τα στοιχεία να δείχνουν πτώση του πληθωρισμού και στις μετρήσεις που αφορούν τον σκληρό πυρήνα του, το ΔΣ της ΕΚΤ πρέπει να αποφασίσει όχι μόνον για τον Ιούνιο, αλλά ουσιαστικά μέχρι και τον Σεπτέμβριο, με βάση το πρόγραμμα των συνόδων του ΔΣ.
Στο μεταξύ όμως, στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι τελευταίες μειώσεις επιτοκίων δεν περνούν εύκολα στην πραγματική οικονομία, κυρίως για επαγγελματίες, νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις.
Τα μεσοσταθμικά επιτόκια των δανειοληπτών, δεν μειώθηκαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο, ενώ παρατηρήθηκαν και οριακές αυξήσεις σε κάποιες κατηγορίες δανείων. Στην Ευρώπη (μέσος όρος), κάποιες κατηγορίες δανείων έμειναν αμετάβλητες ενώ ειδικά στα νέα δάνεια των νοικοκυριών είχε σημειωθεί άνοδος τον προηγούμενο μήνα και τα επιτόκια δεν έχουν επιστρέψει στα χαμηλά του έτους.
Η ΕΚΤ κάνει μειώσεις, αλλά δεν περνούν εντελώς στην αγορά
Οι ενδείξεις προβληματίζουν, αλλά πέρα από την πιθανή ανάγκη των τραπεζών να επηρεάσουν την ταχύτητα της αποκλιμάκωσης στα περιθώρια τω επιτοκίων, υπάρχουν και άλλα σοβαρά ζητήματα που φαίνεται ότι έχουν παίξει το ρόλο τους, όπως:
-Οι πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ και η αβεβαιότητα που διασπείρουν για το τι μέλλει γενέσθαι και έχουν επηρεάσει σημαντικά τις αγορές ομολόγων και τις αγορές χρήματος.
-Τα ευρωπαϊκά ομόλογα και τα εταιρικά ομόλογα έχουν επηρεασθεί επίσης, αν και είναι σε φάση αποκλιμάκωσης από την κορυφή που σημείωσαν το Μάρτιο, αλλά δεν έχουν επιστρέψει ακόμα στα χαμηλά του έτους και στα επίπεδα του Δεκεμβρίου 2024.
Αυτό ισχύει για όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες και ειδικά τις μεγάλες οικονομίες της Γερμανίας, Γαλλίας και της Ιταλίας. Ισχύει επίσης και για την ελληνική οικονομία. Μάλιστα ο Μάιος ήταν ακόμα ένας μήνας αβεβαιότητας και νέας μικρότερης ανόδου των επιτοκίων, πριν επιστρέψουν ξανά σε καθοδική πορεία. Οι αποδόσεις σημείωσαν διακυμάνσεις.
Στο γερμανικό bund έφθασε στο 2,71% το Μάρτιο. Υποχώρησε 2,45% έως το τέλος Απριλίου, αλλά το Μάιο ανέβηκε ξανά έως το 2,70%. Τώρα είναι στο 2,51%. Στο ελληνικό δεκαετές, η απόδοση έφθασε μέχρι το 3,53% το Μάρτιο, υποχώρησε στο 3,31%, αλλά το Μάιο έφθασε μέχρι τα 3,43% πριν υποχωρήσει τώρα σε 3,28%.
Το ΔΣ της ΕΚΤ θα πρέπει να λάβει αυτά υπόψη του, καθώς η επόμενη συνεδρίαση της 26ης Ιουνίου είναι virtual, μεσολαβεί η διήμερη συνεδρίαση στις 23 και 24 Ιουλίου, οι θερινές διακοπές και η πρώτη κρίσιμη συνεδρίαση έπειτα, είναι στο διήμερο 10-11 Σεπτεμβρίου.
Πολλοί αναλυτές προβλέπουν στάση μετά από μία περικοπή επιτοκίων σήμερα, μέχρι το Σεπτέμβριο, για να εξεταστούν εκ νέου τα στοιχεία και η πορεία των οικονομιών.
Ποια επιτόκια δανείων σημείωσαν άνοδο τον Απρίλιο
Στα επιτόκια των νέων δανείων στην Ελλάδα σημειώθηκε μία μικρή ανατροπή τον Απρίλιο. Δεν έγινε αντιληπτή σε όλα τα νέα δάνεια, αλλά σε συγκεκριμένες κατηγορίες και εκτιμάται ότι ήταν αποτέλεσμα της αναστάτωσης των αγορών και της αβεβαιότητας.
Στα επιτόκια των νέων δανείων στην Ελλάδα, έγινε αντιληπτή σε δάνεια των νοικοκυριών σε δάνεια των ΜμΕ σε επαγγελματικά και σε μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ. Ειδικότερα, η αύξηση σε μικρότερα επιχειρηματικά δάνεια τακτής λήξης για ποσά μέχρι 250.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το αν έχουν ή όχι εξασφαλίσεις. Οι μέσες μηνιαίες αυξήσεις είναι από 3 έως 15 μονάδες βάσης.
Μέση αύξηση 10-11 μονάδων βάσης καταγράφηκε τον Απρίλιο στα δάνεια τακτής λήξης προς ΜμΕ, ανεξάρτητα από ποσά. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο για νέα επιχειρηματικά δάνεια τακτής λήξης συνολικά σε ΜμΕ ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 5 μονάδες βάσης σε 4,33%.
Γενικά οι αυξήσεις στα επιτόκια των επιχειρηματικών δανείων εντοπίζονται από την ΤτΕ, στα δάνεια τακτής λήξης, με κυμαινόμενο επιτόκιο ή σταθερό επιτόκιο μέχρι ένα έτος για ποσά από 1 εκατ. ευρώ και άνω, μακροχρόνια ή και για πιο μικρά διαστήματα.
Μεγαλύτερη ήταν η αύξηση των επιτοκίων νέων δανείων, σε ατομικές επιχειρήσεις, αγρότες και επαγγελματίες. Μεσοσταθμικά τα επιτόκια στα νέα δάνεια αυξήθηκαν κατά 32 μονάδες βάσης σε 5,95%.
Στα νέα στεγαστικά δάνεια με σταθερά επιτόκια και διάρκεια μεταξύ 5-10 ετών τα επιτόκια αυξήθηκαν κατά 42 μονάδες βάσης σε 4,47%.
Στα νέα καταναλωτικά δάνεια για ένα έως πέντε χρόνια με σταθερό επιτόκιο, η μέση αύξηση ήταν 25 μονάδες βάσης σε 9,86%.
Στα επιτόκια που αναφέρονται δεν περιλαμβάνεται ΣΕΠΕ.