Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έστειλε αμερικανικά βομβαρδιστικά να χτυπήσουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν το περασμένο Σαββατοκύριακο, έβαλε στοίχημα ότι θα βοηθούσε το Ισραήλ να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, τηρώντας παράλληλα τη δέσμευσή του να αποφύγει την εμπλοκή σε έναν παρατεταμένο πόλεμο.
Λίγες ημέρες μετά, η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Τραμπ για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν υποδηλώνει ότι μπορεί να έχει "βομβαρδίσει" τους ηγέτες της Τεχεράνης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως επισημαίνει το Reuters.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα με κυριότερο το αν οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός μπορεί πραγματικά να τεθεί σε ισχύ και να διατηρηθεί μεταξύ δύο άσπονδων εχθρών.
Σημειώνεται επίσης ότι είναι άγνωστοι οι όροι στους οποίους έχουν συμφωνήσει οι δύο πλευρές, αν σε αυτούς περιλαμβάνεται αναβίωση των συνομιλιών ΗΠΑ - Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, καθώς και πού βρίσκονται τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν που πολλοί πιστεύουν ότι δεν χτυπήθηκαν κατά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς και φυλάσσονται σε άλλο σημείο.
"Οι Ισραηλινοί έχουν επιτύχει πολλούς από τους στόχους τους και το Ιράν αναζητούσε μια διέξοδο", εξήγησε ο Τζόναθαν Πανίκοφ, πρώην αναπληρωτής αξιωματικός των εθνικών πληροφοριών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή. Και πρόσθεσε ότι "οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι αυτή είναι η αρχή του τέλους. Η πρόκληση είναι εάν υπάρχει στρατηγική για το τι θα ακολουθήσει".
Ερωτήματα παραμένουν επίσης σχετικά με το τι έχει συμφωνηθεί για να αποφευχθεί ένας περιφερειακός πόλεμος.
Η ασάφεια το πρωί της Τρίτης, 24 Ιουνίου, για το από πού προήλθαν οι βαλλιστικοί πύραυλοι που χτύπησαν το Ισραήλ και που οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) λένε ότι αναχαίτισαν έναν από αυτούς, σύμφωνα με τη Jerusalem Post ή δύο, σύμφωνα με τους Times of Israel, ενώ αναφέρονται και τουλάχιστον τέσσερις νεκροί, συντηρούν ένα θολό τοπίο.
Αργότερα πάντως, ο Τραμπ δήλωσε ότι η εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν "έχει τεθεί πλέον σε ισχύ" και κάλεσε και τις δύο χώρες να μην την παραβιάσουν. Ενώ Ιρανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι η Τεχεράνη είχε αποδεχτεί την εκεχειρία, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Αμπάς Αραγτσί, δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει παύση των εχθροπραξιών εκτός εάν το Ισραήλ σταματήσει τις επιθέσεις του.
Αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον Τραμπ και τους θιασώτες του να διαφημίσουν αυτό το επίτευγμα ως ορόσημο μιας προσέγγισης της εξωτερικής πολιτικής που αποκαλούν "ειρήνη μέσω της ισχύος".
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έκριναν ότι η απάντηση του Ιράν τη Δευτέρα ήταν "βαθμονομημένη" ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με πηγές με γνώση του θέματος που μίλησαν στο Reuters.
Ο Τραμπ ζήτησε συνομιλίες με το Ισραήλ και το Ιράν και ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι το Ισραήλ συμφώνησε σε κατάπαυση του πυρός εφόσον το Ιράν δεν εξαπέλυε νέες επιθέσεις. Το Ιράν είπε ότι δεν θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω πλήγματα.
Ο Τραμπ μίλησε απευθείας με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου και ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ συμμετείχαν στις άμεσες και έμμεσες συνομιλίες με το Ιράν. Το Κατάρ βοήθησε επίσης στη διαμεσολάβηση για τις επαφές με τους Ιρανούς.
Το Ιράν ήταν δεκτικό στην κατάπαυση του πυρός επειδή βρισκόταν σε "αποδυναμωμένη θέση", δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. Ο Τραμπ τις τελευταίες ημέρες είχε εκφραστεί για μια προοπτική "αλλαγής του καθεστώτος" στο Ιράν.
"Τώρα που ο Τραμπ διακήρυξε την "παγκόσμια ειρήνη", θα είναι δύσκολο για τον Νετανιάχου να τον διαψεύσει δημοσίως", σχολίασε η Λόρα Μπλούμενφελντ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Τζονς Χόπκινς στην Ουάσινγκτον.
Στη μεγαλύτερη και δυνητικά πιο ριψοκίνδυνη κίνηση εξωτερικής πολιτικής της προεδρίας του, ο Τραμπ στοιχημάτιζε όχι μόνο ότι θα μπορούσε να καταστρέψει τη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν στο Φορντόου, αλλά και να είναι "μετρημένα" τα αντίποινα εναντίον των ΗΠΑ.
Υπήρχαν φόβοι ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να απαντήσει κλείνοντας τα Στενά του Ορμούζ, τη σημαντικότερη πετρελαϊκή αρτηρία στον κόσμο. Αν ο Τραμπ καταφέρει να εκτονώσει τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, ίσως καταφέρει να κατευνάσει και τη θύελλα επικρίσεων από τους Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο αλλά και τις αντίθετες φωνές στο ρεπουμπλικανικό κόμμα που διαφωνούσαν με τους βομβαρδισμούς στο Ιράν.
Αλλά ο Τραμπ και το επιτελείο του δεν μπορεί να αγνοήσει το Ιράν και τα επίμονα ερωτήματα που θέτει.
"Μπορεί να έχει διάρκεια η κατάπαυση του πυρός;" διερωτήθηκε ο Ντένις Ρος, πρώην διαπραγματευτής για τη Μέση Ανατολή σε κυβερνήσεις Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών. "Ναι, οι Ιρανοί τη χρειάζονται και οι Ισραηλινοί έχουν υλοποιήσει τους περισσότερους από τους στόχους που είχαν".
Βέβαια, τα εμπόδια παραμένουν. "Το Ιράν έχει αποδυναμωθεί σημαντικά, αλλά ποιο είναι το μέλλον των πυρηνικών και βαλλιστικών πυραυλικών προγραμμάτων του; Τι συμβαίνει με το απόθεμα του εμπλουτισμένου ουρανίου του; Θα χρειαστεί να γίνουν διαπραγματεύσεις - και δεν θα είναι εύκολο να υπάρχει αποτέλεσμα", σχολίασε ο Ρος.