Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπέγραψε το νομοσχέδιο το οποίο, σύμφωνα με τους επικριτές του, αποδυναμώνει την ανεξαρτησία των ουκρανικών οργάνων καταπολέμησης της διαφθοράς, προκαλώντας διαδηλώσεις σε πολλές πόλεις και επικρίνοντας διεθνώς.
Ο νέος νόμος παραχωρεί στον γενικό εισαγγελέα τον έλεγχο του Εθνικού Γραφείου για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (NABU) και της Ειδικής Εισαγγελίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς (SAPO) και οι επικριτές λένε ότι υπονομεύει την εξουσία τους.
Οι υπηρεσίες NABU και SAPO ιδρύθηκαν μετά την επανάσταση του Μαϊντάν το 2014 που ανέτρεψε τον φιλορώσο πρόεδρο και έκανε το Κίεβο να στραφεί προς τη Δύση
Σε ομιλία του την Τετάρτη, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι και οι δύο υπηρεσίες θα εξακολουθήσουν να "λειτουργούν", αλλά πρέπει να καθαριστούν από τη "ρωσική επιρροή".
Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Κίεβο για τη μεγαλύτερη αντικυβερνητική διαμαρτυρία από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022.
Σύμφωνα με τον Guardian, περίπου 1.500 διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν κοντά στο προεδρικό μέγαρο, φωνάζοντας συνθήματα όπως "Ντροπή" και "Βέτο στο νόμο" και κρατώντας αυτοσχέδια πανό που καταδίκαζαν το νομοσχέδιο.
Διαδηλώσεις σημειώθηκαν επίσης στις πόλεις Λβιβ, Ντνίπρο και την Οδησσό, αναφέρει το BBC.
"Επιλέξαμε την Ευρώπη, όχι την απολυταρχία", ανέφερε μια αφίσα που κρατούσε ένας διαδηλωτής. "Ο πατέρας μου δεν πέθανε γι' αυτό", είπε ένας άλλος.
"Εάν το νομοσχέδιο προχωρήσει, θα δυσκολέψει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα επιστρέψουμε στη δικτατορία", δήλωσε διαδηλώτρια, σύμφωνα με τον Guardian. "Δεν θέλουμε να γίνουμε σαν τη Ρωσία. Ο Ζελένσκι είναι ακόμα ο πρόεδρός μας. Αλλά όταν κάνει λάθος πράγματα θα το λέμε".
Άλλη διαδηλώτρια εξήγησε: "Είναι η πρώτη φορά από το 2022 που βγαίνουμε στους δρόμους. Γνωρίζουμε τα ονόματα των βουλευτών που ψήφισαν υπέρ αυτού του νομοσχεδίου. Δεν λέω ότι είναι διεφθαρμένοι. Αλλά έχουν συμφέροντα".
Ο επικεφαλής εισαγγελέας της Ουκρανίας, υποστηρικτής του Ζελένσκι, Ρουσλάν Κραβτσένκο, θα μπορεί πλέον να αναθέτει τις έρευνες για υποθέσεις διαφθοράς σε δυνητικά πιο "υπάκουους" ερευνητές, ακόμη και να τις κλείνει, σχολιάζει το βρετανικό μέσο.
Στη μεταμεσονύκτια ομιλία του, ο Ζελένσκι επέκρινε την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών για την καταπολέμηση της διαφθοράς, λέγοντας ότι οι υποθέσεις "βρίσκονται σε αδράνεια".
"Δεν υπάρχει καμία λογική εξήγηση για τον λόγο για τον οποίο ποινικές διαδικασίες αξίας δισεκατομμυρίων "εκκρεμούν" εδώ και χρόνια", είπε.
Πρόσθεσε ότι ο γενικός εισαγγελέας θα διασφαλίσει "το αναπόφευκτο της τιμωρίας" για όσους παραβίασαν το νόμο.
Για τους επικριτές της νομοθεσίας, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις προσπάθειες υπέρ της ενίσχυσης της δημοκρατίας και της καταπολέμησης της διαφθοράς που καταβάλλονται εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία.
Ένας δυτικός διπλωμάτης που γνωρίζει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Ουκρανίας, περιέγραψε τις εξελίξεις ως την "πιο επικίνδυνη στιγμή" μέχρι σήμερα για την ανεξαρτησία των αρχών καταπολέμησης της διαφθοράς.
Το BBC αναφέρει ότι τέτοιες επιδιώξεις οδήγησαν στην εξέγερση του Euromaidan και στην πτώση του φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς το 2014, την οποία ακολούθησε η εισβολή της Ρωσίας και ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.
Η ουκρανική κυβέρνηση επικαλέστηκε τη ρωσική επιρροή για τον περιορισμό των εξουσιών της NABU.
Την Δευτέρα η υπηρεσία ασφαλείας του Κιέβου συνέλαβε δύο αξιωματούχους της NABU ως υπόπτους για δεσμούς με τη Ρωσία και πραγματοποίησε έρευνες σε υπαλλήλους της υπηρεσίας για άλλους λόγους.
Με πληροφορίες από BBC, Guardian