Του Δημήτρη Γκάτσιου
Πλήρως ικανοποιημένη είναι η Αθήνα από τα αποτελέσματα που έχει παραγάγει η έκτακτη Σύνοδος των "27" της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία ολοκληρώθηκε αργά χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες. Μετά από έναν…μαραθώνιο εσωτερικών συζητήσεων, οι ηγέτες κατέληξαν στην έγκριση ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών. Στοιχείο που αποκτά ιδιαίτερη σημασία και για τη χώρα μας, η οποία, όπως σχολιάζουν κυβερνητικά στελέχη, πρωταγωνίστησε στις διεργασίες των τελευταίων μηνών, καταθέτοντας συγκεκριμένο πλαίσιο και συγκεκριμένες προτάσεις.
Το έκτακτο ευρωπαϊκό συμβούλιο, δύο εβδομάδες πριν την τακτική συνάντηση των "27" στη βελγική πρωτεύουσα, υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την άμυνα και χαιρέτησε την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στο κείμενο των συμπερασμάτων σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης, προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλειά της και την προστασία των πολιτών της.
"Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας", είναι η χαρακτηριστική επισήμανση στο κείμενο των συμπερασμάτων. "Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη", επισημαίνεται στα συμπεράσματα, ενώ ειδική είναι η αναφορά στην πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο, το οποίο θα παρέχει στα 27 κράτη-μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, ύψους έως 150 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι θέσεις Μητσοτάκη
Ο πρωθυπουργός έφτασε στη βελγική πρωτεύουσα, προτάσσοντας συγκεκριμένη ατζέντα, αλλά και στόχους όσον αφορά στα μείζονα ζητήματα της συλλογικής ευρωπαϊκής άμυνας και της εξασφάλισης μίας δίκαιης ειρήνης για την Ουκρανία. Στη διάρκεια της παρέμβασής του στις εργασίες της έκτακτης Συνόδου, ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε την ανάγκη συνολικής εξέτασης της ασφάλειας της ευρωπαϊκής ηπείρου. Παράλληλα, τόνισε ότι η έννοια της ασφάλειας δεν μπορεί να περιορίζεται στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης, καθώς υπάρχουν, όπως σημείωσε, απειλές ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Προσερχόμενος στο έκτακτο ευρωπαϊκό συμβούλιο, ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Ελλάδα αγωνίστηκε, με στόχο να πείσει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για την ανάγκη των άμεσων κινήσεων στα μέτωπα της ασφάλειας και της αμυντικής θωράκισης των κρατών-μελών. "Θέλω να χαιρετίσω ιδιαίτερα τις προτάσεις για περαιτέρω δημοσιονομική ευελιξία, έτσι ώστε τα κράτη-μέλη τα οποία ήδη δαπανούν άνω του 2% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες να μπορούν να εξακολουθούν να το κάνουν. Και είναι πολύ σημαντικό αυτή η δημοσιονομική ευελιξία να αφορά όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: να ενθαρρύνει αυτούς οι οποίοι ξοδεύουν λίγο να ξοδέψουν περισσότερο, να επιβραβεύσει αυτούς οι οποίοι ήδη ξοδεύουν περισσότερα και ενδεχομένως να τους επιτρέψει να ξοδέψουν ακόμα πιο πολλά για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Είναι πολύ σημαντικό, επίσης, το γεγονός ότι δημιουργούνται καινούργια χρηματοδοτικά εργαλεία από αδιάθετους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Και αυτό αποτελούσε πάγια ελληνική θέση", ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
Πεποίθηση της Αθήνας είναι ότι σε μία περίοδο γεωπολιτικών αναταράξεων, η στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. "Στην προσπάθειά μας να στηρίξουμε την Ουκρανία για να επιτευχθεί μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια να εμπλέξουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτό το νέο σχήμα μιας διατηρήσιμης ειρήνης, η οποία θα στηρίζεται, πρώτα και πάνω από όλα, στην ισχύ. Είναι σημαντικό να μπορούμε να παρέχουμε την επόμενη μέρα στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας και σε αυτό το σχήμα εγγυήσεων ασφαλείας θα πρέπει να συμμετέχουν και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Και πρέπει διαρκώς να αγωνιζόμαστε ώστε να πείσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι αυτό είναι τελικά και προς το δικό τους συμφέρον", ήταν το μήνυμα του πρωθυπουργού.