Παγκόσμια Τράπεζα: Υψηλές εισφορές κρατούν εκτός εθελοντικής ασφάλισης χιλιάδες Αλβανούς

Ένα σημαντικό ποσοστό Αλβανών πολιτών, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, παραμένει εκτός του εθελοντικού συνταξιοδοτικού συστήματος, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους των εισφορών και της συχνής αύξησής τους σε συνάρτηση με τον κατώτατο μισθό.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης, η ελάχιστη εθελοντική εισφορά ανέρχεται στο 21,6% του κατώτατου μισθού. Παράλληλα, η θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης προϋποθέτει την καταβολή εισφορών για τουλάχιστον 15 έτη. Η πλειονότητα των ασφαλισμένων στο εθελοντικό καθεστώς επιλέγει το ελάχιστο ποσό, το οποίο αυξάνεται αυτόματα κάθε φορά που αυξάνεται ο κατώτατος μισθός στην οικονομία.

Οι συχνές και συχνά απρόβλεπτες αυξήσεις του κατώτατου μισθού τα τελευταία χρόνια καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη τη συνέχιση των εισφορών για τους μετανάστες με ασταθή ή εποχικά εισοδήματα. Το ζήτημα αυτό αναδεικνύεται στη πρόσφατη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας με τίτλο «Βελτίωση της Κοινωνικής Ασφάλισης για τους Μετανάστες: Μαθήματα από την Αλβανία».

Η Παγκόσμια Τράπεζα τονίζει ότι απαιτείται ανάλυση της οικονομικής δυνατότητας και της προθυμίας των μεταναστών να συμμετάσχουν στο σύστημα, προκειμένου να αξιολογηθεί εάν αλλαγές στο ελάχιστο επίπεδο εισφοράς ή στους κανόνες θεμελίωσης συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων θα μπορούσαν να αυξήσουν τη συμμετοχή. Οι αλλαγές αυτές, σύμφωνα με την έκθεση, θα ωφελούσαν όχι μόνο τους μετανάστες αλλά και άλλες κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην ανάγκη ψηφιοποίησης των διαδικασιών. Σήμερα, η καταβολή εθελοντικών εισφορών προϋποθέτει φυσική παρουσία τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο στα γραφεία του Ινστιτούτου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ISSH) ή στις συνεργαζόμενες τράπεζες. Η απαίτηση αυτή δημιουργεί σημαντικά γραφειοκρατικά εμπόδια για τους μετανάστες, ακόμη και αν υπάρχει η δυνατότητα εκπροσώπησης από συγγενικά πρόσωπα.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει την ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων, όπως η πληρωμή εισφορών μέσω της πλατφόρμας e-Albania ή ειδικής εφαρμογής για κινητά, που θα εξάλειφε την ανάγκη φυσικής παρουσίας. Παράλληλα, η διεύρυνση των διασυνοριακών επιλογών πληρωμής μέσω συνεργασιών με τράπεζες στις κύριες χώρες προορισμού των μεταναστών θα διευκόλυνε την εξ αποστάσεως συμμετοχή στο σύστημα.

Η ενσωμάτωση ψηφιακών μηχανισμών θα μπορούσε να μετατρέψει την εθελοντική ασφάλιση σε ένα πιο προσβάσιμο και φιλικό προς τον χρήστη σύστημα. Ως παράδειγμα καλής πρακτικής, η έκθεση αναφέρει τη Γαλλία, η οποία παρέχει ενιαίο σημείο πρόσβασης, αυτοματοποιημένες εισφορές και διαφανή παρακολούθηση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για τους πολίτες που ζουν στο εξωτερικό.