Του Τάσου Δασόπουλου
Η αύξηση των αμυντικών δαπανών θα πρέπει να προχωρήσει πρώτα από τα κράτη μέλη, τα οποία θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευελιξία της εθνικής ρήτρας διαφυγής, πριν συμμετέχουν στην προσπάθεια κοινοτικοί οργανισμοί, όπως πχ ο ESM.
Αυτή περίπου ήταν η απάντηση του προέδρου του Eurogroup, κ. Πασκάλ Ντόναχιου, σε σχετική ερώτηση μετά το χθεσινό Eurogroup, στο οποίο συζητήθηκε και το θέμα της αύξησης των αμυντικών δαπανών. Μεσοπρόθεσμα, οι αμυντικές δαπάνες θα πρέπει να αυξηθούν από τα κράτη μέλη. Αν υπάρξει ανάγκη για περαιτέρω αύξηση, τότε θα εξεταστεί η εμπλοκή άλλων κοινοτικών μηχανισμών, τόνισε ο κ. Ντόναχιου.
Ο επίτροπος αρμόδιος για την οικονομία, την παραγωγικότητα και την απλοποίηση της ΕΕ, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, τόνισε με την σειρά του, ότι μέχρι στιγμής, έχουν ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες μόνο τα 16 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Σημείωσε όμως, ότι ο στόχος για την αύξηση των αμυντικών δαπανών κατά 800 δισ. ευρώ μέσα στην 4ετία, ο οποίος έχει τεθεί ως στόχος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα έρθει σταδιακά και ότι υπάρχουν και άλλες χώρες που ενδιαφέρονται, αλλά ακόμη δεν έχουν μπεί στην ρήτρα διαφυγής.
Κερδισμένες Ελλάδα - Πολωνία
Με βάση αυτές τις εξελίξεις, χώρες όπως η Ελλάδα, η οποία είχε δεχθεί κριτική κατά το παρελθόν (ειδικά τα χρόνια της οικονομικής κρίσης), για τις υψηλές αμυντικές της δαπάνες και πιο πρόσφατα η Πολωνία, η οποία εμφανίζει την μεγαλύτερη αύξηση αμυντικών δαπανών στο ΝΑΤΟ, εμφανίζονται οι περισσότερο κερδισμένες από την ενεργοποίηση του μέτρου της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.
Ο υπουργός εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας χθες στο πρακτορείο Bloomberg τόνισε ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών για την Ελλάδα, δεν αποτέλεσε ποτέ πολιτική προτεραιότητα αλλά γεωγραφική αναγκαιότητα. Με τον τρόπο αυτό, ο υπουργός υπαινίχθηκε σαφώς τα προβλήματα που υπάρχουν με την γειτονική Τουρκία, αλλά και τις ανάγκες για έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Μάλιστα, ο κ. Πιερρακάκης τάχθηκε υπέρ της ευελιξίας που παρέχει πλέον η εθνική ρήτρα διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, την οποία, όπως είπε θα εκμεταλλευτεί και η Γερμανία, η οποία ως γνωστόν έχει κάνει πρόσφατα στροφή στη δημοσιονομική της διαχείριση. Με την κατάργηση του "φρένου χρέους", η Κυβέρνηση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, θα προσπαθήσει να βάλει σε αναπτυξιακή τροχιά την οικονομία της με 500 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η αύξηση των αμυντικών δαπανών της Ελλάδας το 2025 σε σύγκριση με το 2024, θα είναι περίπου 600 εκατ. ευρώ. Με την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, το ποσό αυτό δεν θα υπολογιστεί στο έλλειμμα του 2025 και δεν θα επηρεάσει και την οροφή αύξησης των δαπανών για φέτος. Η Ελλάδα θα έχει μεγαλύτερο κέρδος τα επόμενα χρόνια, όταν θα ενσωματωθεί στις δαπάνες και το αναθεωρημένο εξοπλιστικό πρόγραμμα των 25- 28 δισ. ευρώ, μέχρι και το 2036.
