Ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Μάρκους Ζέντερ, θέλει να καταργήσει τους ισχύοντες ειδικούς κανονισμούς για τους Ουκρανούς πρόσφυγες στη Γερμανία. Ο ηγέτης της Χριστιανικής Ένωσης CSU απαιτεί οι Ουκρανοί πρόσφυγες να λαμβάνουν μειωμένα κοινωνικά επιδόματα. Αυτό θα πρέπει να ισχύσει τόσο για όσους έχουν φτάσει πρόσφατα στη Γερμανία, όσο και για τους Ουκρανούς πρόσφυγες που ζουν στη Γερμανία εδώ και χρόνια. Το αίτημα του Ζέντερ έρχεται σε αντίθεση με όσα συμφώνησε ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας, CDU/ CSU και SPD, πριν από λίγους μήνες.
Στη συμφωνία συνασπισμού τα κόμματα όρισαν μετά τις εκλογές ότι οι νεοαφιχθέντες από την Ουκρανία θα πρέπει να λαμβάνουν μόνο την οικονομική υποστήριξη που είναι συνήθως διαθέσιμη σε όλους τους αιτούντες άσυλο στη Γερμανία. Οι Ουκρανοί που έχουν ήδη ζήσει στη Γερμανία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εξαιρέθηκαν ρητά από αυτούς τους περιορισμούς. Αυτό επανέλαβε από την Ουάσινγκτον και ο αντικαγκελάριος Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, διαφωνώντας με τον Ζέντερ και ζητώντας από όλους τους μετέχοντες στον συνασπισμό να μην ανοίγουν συνεχώς νέα ζητήματα που προκαλούν τριβές εντός της κυβέρνησης.
Τι λαμβάνουν οι Ουκρανοί στη Γερμανία - και αλλού;
Επί του παρόντος, οι άνθρωποι που έχουν καταφύγει στη Γερμανία λαμβάνουν αυτό που είναι γνωστό ως "εισόδημα των πολιτών", το οποίο είναι το ίδιο ποσό με αυτό που λαμβάνουν οι Γερμανοί άνεργοι. Για έναν ενήλικα, αυτό μεταφράζεται σε 563 ευρώ το μήνα. Το κράτος καλύπτει επίσης το κόστος του ενοικίου και της ασφάλισης υγείας. Αυτό καθιστά τη Γερμανία μια από τις χώρες που παρέχει τη μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη στους Ουκρανούς πρόσφυγες.
Οι πρόσφυγες από την Ουκρανία επιτρέπεται επίσης να εργαστούν αμέσως μόλις φτάσουν στη Γερμανία. Ο Ζέντερ προτείνει τώρα οι Ουκρανοί πρόσφυγες να λαμβάνουν το χαμηλότερο ποσό, που διατίθεται στους αιτούντες άσυλο από άλλες χώρες στη Γερμανία. Για τους άγαμους ενήλικες, αυτό κυμαίνεται μεταξύ 353 και 441 ευρώ ανά μήνα, ανάλογα με τη διαμονή τους. Οι οικογένειες λαμβάνουν μεταξύ 299 και 391 ευρώ ανά παιδί ανά μήνα, ανάλογα με την ηλικία του.
Ουκρανοί Πρόσφυγες στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Οι πρόσφυγες από την Ουκρανία θεωρούνται "προσωρινά χρήζοντες προστασίας" στην ΕΕ. Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου, η ΕΕ ενεργοποίησε μια οδηγία που θεσπίζει αυτήν την προστασία για μια συγκεκριμένη ομάδα σε ειδικές καταστάσεις κρίσης.
Σύμφωνα με την οδηγία, όσοι επηρεάζονται, στην προκειμένη περίπτωση οι Ουκρανοί, πρέπει να έχουν πρόσβαση σε στέγαση, στην αγορά εργασίας και στην υγειονομική περίθαλψη στις χώρες της ΕΕ στις οποίες καταφεύγουν. Ωστόσο, ο κανονισμός δεν καθορίζει το ύψος των πληρωμών για τους Ουκρανούς πρόσφυγες. Αυτό οδηγεί σε μερικές φορές σημαντικές διαφορές.
Πολωνία
Δεν υπάρχουν μόνιμες πληρωμές σε μετρητά στην Πολωνία. Η κυβέρνηση έχει πλέον καταργήσει ακόμη και μια εφάπαξ πληρωμή που ισοδυναμεί με λίγο κάτω από 70 ευρώ για κάθε ενήλικα από την Ουκρανία.
Ωστόσο, οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν να λάβουν έναν προσωπικό αριθμό αναγνώρισης. Αυτό τους επιτρέπει να εργάζονται ή να σπουδάζουν και να λαμβάνουν δωρεάν ιατρική περίθαλψη. Οι ουκρανικές οικογένειες δικαιούνται λίγο κάτω από 190 ευρώ το μήνα για το πρώτο παιδί.
Το ποσό μειώνεται για το δεύτερο παιδί. Οι πληρωμές είναι υψηλότερες για τα παιδιά με αναπηρίες, ενώ όσοι πάσχουν από μακροχρόνιες ασθένειες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για κοινωνική βοήθεια.
Ουγγαρία
Το καλοκαίρι του 2024, η κυβέρνηση υπό τον Βίκτορ Όρμπαν αυστηροποίησε τους κανόνες για τον προσδιορισμό του ποιοι Ουκρανοί πρόσφυγες θεωρούνται προσωρινά χρήζοντες προστασίας. Οι δυτικότερες περιοχές της χώρας χαρακτηρίζονται πλέον ως ασφαλείς. Όσοι φτάνουν στην Ουγγαρία από εκεί δεν δικαιούνται πλέον δωρεάν στέγαση σε κρατικές εγκαταστάσεις για πρόσφυγες. Σύμφωνα με το Human Rights Watch, χιλιάδες από τους πληγέντες έχουν μείνει άστεγοι. Οι ενήλικες που εξακολουθούν να θεωρούνται προσωρινά χρήζοντες προστασίας λαμβάνουν περίπου 55 ευρώ το μήνα, συν επιπλέον 34 ευρώ ανά παιδί.
Βέλγιο
Οι άγαμοι ενήλικες πρόσφυγες από την Ουκρανία λαμβάνουν περίπου 1.100 ευρώ το μήνα στο Βέλγιο. Αυτή είναι η υψηλότερη πληρωμή στην ΕΕ. Έχουν επίσης νόμιμη ασφάλιση υγείας και δικαιούνται κρατική στέγαση εάν χρειαστεί. Μπορούν επίσης να λάβουν οικονομική βοήθεια για την αγορά επίπλων, ενδυμάτων, ιατρικών βοηθημάτων (όπως γυαλιά) και τροφίμων.
Σουηδία
Οι Ουκρανοί στη Σουηδία δεν λαμβάνουν μηνιαίες πληρωμές, αλλά μάλλον ημερήσιο επίδομα. Για τους άγαμους ενήλικες, οι πληρωμές ανέρχονται συνολικά σε περίπου 180 έως 190 ευρώ το μήνα. Αυτό ισχύει μόνο για άτομα χωρίς άλλο εισόδημα. Για τα παιδιά, υπάρχουν πληρωμές έως και λίγο κάτω από 140 ευρώ το μήνα.
Επιπλέον, διατίθενται ειδικές πληρωμές για είδη, όπως χειμωνιάτικα παπούτσια ή καροτσάκια. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες μπορούν επίσης να λάβουν επιδότηση για γυαλιά, αλλά γενικά, δικαιούνται υγειονομική περίθαλψη μόνο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή επείγουσας φροντίδας.
Μεγάλη Βρετανία
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο δεν υπόκειται πλέον στους κανονισμούς της ΕΕ μετά το Brexit, το πρώτο παιδί σε μια οικογένεια λαμβάνει εβδομαδιαία πληρωμή λίγο κάτω από 30 ευρώ. Κάθε επιπλέον παιδί λαμβάνει λίγο κάτω από 20 ευρώ την εβδομάδα. Υπάρχουν επίσης επιδόματα παιδικής μέριμνας για παιδιά που δεν φοιτούν ακόμη στο σχολείο.
Οι συνταξιούχοι (ηλικίας 66 ή 67 ετών και άνω) δικαιούνται πληρωμή έως και 230 ευρώ την εβδομάδα. Για τους ενήλικες πρόσφυγες από την Ουκρανία που δεν έχουν ακόμη φτάσει σε ηλικία συνταξιοδότησης, υπάρχουν διάφοροι τύποι υποστήριξης διαθέσιμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο, ορισμένοι από τους οποίους είναι πολύπλοκοι και υπολογίζονται κατά περίπτωση.
Ένα πρόγραμμα βοήθειας, το Homes for Ukraine, προσφέρει στους Ουκρανούς πρόσφυγες δωρεάν διαμονή σε ιδιώτες. Οι άνθρωποι από την Ουκρανία λαμβάνουν μια εφάπαξ πληρωμή περίπου 230 ευρώ. Οι οικοδεσπότες τους, οι οποίοι είναι και οι εγγυητές τους, λαμβάνουν λίγο πάνω από 400 ευρώ το μήνα.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Universal Credit, οι Ουκρανοί πρόσφυγες λαμβάνουν πρόσθετες πληρωμές υποστήριξης εάν οι αποταμιεύσεις τους πέσουν κάτω από ένα ορισμένο επίπεδο. Το πόσα χρήματα καταβάλλονται και για ποιο λόγο εξαρτάται από το εισόδημα και την κατάσταση διαβίωσης των προσφύγων.
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
