Η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Γερμανίας, η "Bild", έβγαλε την ετυμηγορία για τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς (CDU): "Ο μοναχικός καγκελάριος εξηγεί το μεγαλύτερο λάθος του", έγραψε η εφημερίδα. Με αυτό αναφερόταν στην απόφαση του επικεφαλής της κυβέρνησης να σταματήσει αμέσως την προμήθεια συγκεκριμένων όπλων στο Ισραήλ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μερτς έλαβε αυτήν την απόφαση λίγο πολύ μόνος του, σύμφωνα με την "Bild", και ακόμη και το αδελφό κόμμα του στη Βαυαρία, η Χριστιανική Ένωση CSU, δεν ενημερώθηκε. Πολλά στόματα μέσα στο συντηρητικό του κόμμα εξέφρασαν έλλειψη κατανόησης για αυτή την κίνηση.
Την Παρασκευή ο Μερτς ανακοίνωσε την απόφασή του γραπτώς. Προφανώς σε απάντηση στο σχέδιο του Βενιαμίν Νετανιάχου να καταλάβει πλήρως την πόλη της Γάζας, ο καγκελάριος και πρόεδρος της συντηρητικής CDU έγραψε: "Η γερμανική κυβέρνηση παραμένει βαθιά ανήσυχη για τα συνεχιζόμενα βάσανα του άμαχου πληθυσμού στη Λωρίδα της Γάζας. Με την προγραμματισμένη επίθεση, η ισραηλινή κυβέρνηση φέρει ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη για τον εφοδιασμό τους από πριν". Και μετά ήρθε η φράση που απασχολεί έκτοτε τα πολιτικά… μυαλά του Βερολίνου: "Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει καμία εξαγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι νεωτέρας".
Μερτς: "Μια φιλία πρέπει να το αντέξει αυτό"
Μήπως η Γερμανία εγκαταλείπει το Ισραήλ με αυτή την κίνηση; Τη χώρα για την οποία υπάρχει "κρατική επιταγή" στη Γερμανία· δηλαδή την ένθερμη υπεράσπιση του δικαιώματος ύπαρξης και ασφάλειας του Ισραήλ από κάθε γερμανική κυβέρνηση; Δικαιολογείται αυτό από την ιστορική ευθύνη της Γερμανίας μετά την κατάρρευση του πολιτισμού κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος· τη δολοφονία περίπου έξι εκατομμυρίων Εβραίων από τους Ναζί;
Ο Μερτς ένιωσε την ανάγκη να εξηγήσει την απόφασή του για άλλη μια φορά αυτό το Σαββατοκύριακο μετά τη μαζική κριτική: στην τηλεόραση ARD την Κυριακή δήλωσε ότι οι αρχές της πολιτικής της Γερμανίας για το Ισραήλ παραμένουν αμετάβλητες: "Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε αυτή τη χώρα να αμυνθεί". Αλλά η γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί να προμηθεύει όπλα σε μια σύγκρουση που στοιχίζει εκατοντάδες χιλιάδες ζωές αμάχων. Η Γερμανία παραμένει φιλική με το Ισραήλ, αλλά μια φιλία πρέπει επίσης να αντέξει μια διαφωνία όπως η τρέχουσα.
Μήπως το Ισραήλ σταματήσει τις εξαγωγές όπλων προς τη Γερμανία;
Αρχικά, λίγα ακούστηκαν από τα κορυφαία μέλη της CDU - ούτε κριτική ούτε υποστήριξη για τον Μερτς. Για παράδειγμα, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας με επιρροή, Γενς Σπαν, παρέμεινε σιωπηλός. Ωστόσο, σαφής κριτική προήλθε από την CSU, το αδελφό κόμμα της CDU στη Βαυαρία. Ο Στέφαν Μάγιερ, ειδικός εξωτερικής πολιτικής του κόμματος στη Βουλή, δήλωσε στην εφημερίδα "Tagesspiegel" ότι κι αυτός είδε τα βάσανα των περίπου δύο εκατομμυρίων ανθρώπων στη Λωρίδα της Γάζας: "Το ερώτημα είναι αν η απόφαση για μερική διακοπή των εξαγωγών όπλων είναι η σωστή απάντηση. Εγώ και πολλοί άλλοι συνάδελφοι έχουμε διαφορετική άποψη για αυτό".
Ο Μάγιερ συνέδεσε επίσης την απόφαση του καγκελαρίου με το θέμα των εισαγωγών όπλων από το Ισραήλ στη Γερμανία, οι οποίες θα μπορούσαν τώρα να μειωθούν, κάτι που εκτιμά ότι θα ήταν καταστροφικό, "λαμβάνοντας υπόψη πόσο πολύ εξαρτάται η Γερμανία από τις εισαγωγές όπλων από το Ισραήλ, ειδικά στους σημαντικούς τομείς της κυβερνοάμυνας, της άμυνας από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, των αμυντικών ασπίδων και της συνεργασίας στις υπηρεσίες πληροφοριών".
Σε αυτή την περίπτωση, το μερικό εμπάργκο όπλων κατά του Ισραήλ δεν είναι απαραίτητα η πιο αποτελεσματική προσέγγιση. Ο ειδικός εξωτερικής πολιτικής της CDU, Ρόντεριχ Κιζεβέτερ, έγραψε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα X: "Η αξιοπιστία της κρατικής επιταγής μας μετριέται ακριβώς με βάση τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και τη δέσμευση για την προστασία της εβραϊκής ζωής και του κράτους του Ισραήλ".
Επηρέασαν τα χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις;
Στη συζήτηση του Σαββατοκύριακου κυριάρχησε επίσης το ερώτημα πώς προέκυψε η εκπληκτική απόφαση της Παρασκευής. Επηρεάστηκε ο Μερτς και από πρόσφατες δημοσκοπήσεις, όπως η έρευνα ARD Deutschlandtrend, που δημοσιεύθηκε από το ινστιτούτο έρευνας κοινής γνώμης Infratest-dimap πριν από λίγες ημέρες; Η έρευνα διαπίστωσε ότι η σαφής πλειοψηφία του 66% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι ο καγκελάριος θα πρέπει να αυξήσει την πίεση για να αναγκάσει το Ισραήλ να αλλάξει την προσέγγισή του. Τόσο ο Μερτς όσο και ο προκάτοχός του Όλαφ Σολτς του SPD είχαν προηγουμένως τονίσει ότι εξακολουθούν να βλέπουν την ιδιαίτερη γερμανική ευθύνη για την ύπαρξη του Ισραήλ. Αλλά μεταξύ των ερωτηθέντων στην έρευνα ARD Deutschlandtrend μόνο το 31% εξακολουθεί να το πιστεύει, 5% λιγότερο από ό,τι πρόσφατα. Και οι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται ιδιαίτερα την κυβέρνηση του Μερτς, η οποία δεν έχει καν 100 ημέρες στην εξουσία: το 69% είναι δυσαρεστημένο με το έργο της.
Η απαγόρευση εξαγωγών είναι μάλλον συμβολική
Τη Δευτέρα, η συνέντευξη Τύπου της κυβέρνησης κυριαρχήθηκε από το ερώτημα ποια όπλα δεν θα παραδίδονταν πλέον. Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας εξέπληξε τους πάντες με την παρατήρηση ότι η Γερμανία δεν είχε προμηθεύσει όπλα ή πυρομαχικά στο Ισραήλ από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023. Αναφέρθηκε σε προηγούμενη δήλωση του υπουργού Άμυνας Μπόρις Πιστόριους. Ο υπουργός Καγκελαρίας, Τόρστεν Φράι (CDU), δήλωσε σε συνέντευξή του ότι η Γερμανία θα συνεχίσει να προμηθεύει όπλα στο Ισραήλ, ειδικά "με όσα εξυπηρετούν την αυτοάμυνα του Ισραήλ, για παράδειγμα στους τομείς της αεροπορικής άμυνας και της ναυτικής άμυνας".
Νετανιάχου: "Ο Μερτς ανταμείβει την τρομοκρατία της Χαμάς"
Ο Μερτς έλαβε υποστήριξη από τον εταίρο του στον συνασπισμό, το SPD. Η πρόεδρος του κόμματος, υπουργός Εργασίας Μπέρμπελ Μπας, δήλωσε στο ARD: "Το να υπονοούμε ότι ο Φρίντριχ Μερτς θα πρόδιδε το Ισραήλ είναι μια αρκετά ακραία κατηγορία". Ο ίδιος ο καγκελάριος, φαίνεται, θέλει να ηρεμήσει την κατάσταση προς το παρόν και να απόσχει από περαιτέρω σχόλια. Δεν έχουν προγραμματιστεί περαιτέρω συνομιλίες με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, όπως ανακοινώθηκε τη Δευτέρα. Σύμφωνα με το γραφείο του, ο ίδιος ο Νετανιάχου δήλωσε την Κυριακή ότι εξέφρασε την απογοήτευσή του στον καγκελάριο τηλεφωνικά. Με αυτό το βήμα, ο καγκελάριος ανταμείβει τη Χαμάς, η οποία χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και άλλα κράτη, πρόσθεσε ο Νετανιάχου.
Επιμέλεια: Κώστας Αργυρός
Πηγή: Deutsche Welle
