Του Κώστα Ράπτη
Η στρατιωτική επιδρομή του Ισραήλ στην Ντόχα του Κατάρ, με στόχο ηγετικά στελέχη της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, καίτοι όχι ακριβώς πρωτοφανής, αποτελεί οριακή στιγμή, όχι απλώς για την μεσανατολική κρίση, αλλά συνολικά για το διεθνές σύστημα.
Πρωτοφανής δεν είναι, διότι το ίδιο το Ισραήλ έχει προ πολλού κατοχυρώσει στην πράξη (από την επιδρομή λ.χ. στην έδρα της PLO στην Τύνιδα το μακρινό 1988 μέχρι την περσινή εξόντωση του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη) το "δικαίωμά" του, όπως το αντιλαμβάνεται, να εξαπολύει αντίστοιχες επιχειρήσεις στο έδαφος τρίτων χωρών, παραβιάζοντας την κυριαρχία τους και ευρύτερα τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Παλαιότερα, ενέργειες αυτού του είδους αναλαμβάνονταν από τις μυστικές υπηρεσίες των ενδιαφερόμενων κρατών, υπό καθεστώς "διαψευσιμότητας", όμως το Ισραήλ έχει προχωρήσει στην ανοικτή διεξαγωγή τους από τις ένοπλες δυνάμεις του, με δημόσια ανάληψη της ευθύνης.
Πρόκειται για την εμπέδωση μιας λογικής "εξαιρετισμού", όπου η ασφάλεια του εβραϊκού κράτους, όπως την ορίζει το ίδιο, υπερβαίνει την ανάγκη τήρησης έστω και των προσχημάτων διεθνούς συμπεριφοράς. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να πούμε ότι οποιαδήποτε άλλος τυχόν μιμητής θα αντιμετωπιζόταν ως διεθνής παρίας, όμως το παγκόσμιο ακροατήριο εκβιάζεται να θεωρήσει την ισραηλινή "εξαίρεση" (και αποκλειστικά αυτήν) ως αυτονόητη.
Μόνος παραλληλισμός που μπορεί να γίνει, είναι με τους "στοχευμένους φόνους", ακόμη και υπηκόων του, που έχει πραγματοποιήσει ανά τον κόσμο δια των ενόπλων δυνάμεών του, στο πλαίσιο του "πολέμου κατά της τρομοκρατίας", το αμερικανικό κράτος, επίσης φορέας ενός ιδιαίτερου πνεύματος "εξαιρετισμού" και, φυσικά, μέγας προστάτης και συνήγορος του Ισραήλ.
Όμως η επιδρομή στην Ντόχα συνιστά οριακή στιγμή, διότι αποτελεί επίθεση στην ίδια την έννοια της διαπραγμάτευσης και της διπλωματίας. Η αντιπροσωπεία της Χαμάς επλήγη, ενώ εξέταζε πρόταση εκεχειρίας στην Λωρίδα της Γάζας την οποία λάνσαρε ο Αμερικανός πρόεδρος και φερόταν να έχει δεχθεί το ίδιο το Ισραήλ. Πρόκειται για την πολλοστή επανάληψη από πλευράς Ισραήλ του σεναρίου αποτροπής, με τις κατάλληλες κινήσεις ανάφλεξης, της... απειλής της εκτόνωσης. Όμως κάτι τέτοιο συνιστά εν προκειμένω ανοικτή θανατική καταδίκη για τους εναπομένοντες στη Γάζα Ισραηλινούς ομήρους.
Την ανατίναξη της πρωτοβουλίας του ο Ντόναλντ Τραμπ είτε θα έπρεπε να την καταδικάσει, σηκώνοντας το βάρος της πολιτικής αντιπαράθεσης με το Ισραήλ, είτε να την ενστερνιστεί εκ των υστέρων, όπως και έπραξε, δηλώνοντας ότι είχε προκαταβολικά ενημερωθεί. Δίνει έτσι την εικόνα μιας ασυνάρτητης και συρόμενης υπερδύναμης.
(Ο ίδιος, βέβαια, είχε αντιγράψει την ισραηλινή μέθοδο κατά την πρώτη προεδρική του θητεία, διατάσσοντας την εξόντωση του Ιρανού στρατηγού των Φρουρών της Επανάστασης Κάσσεμ Σολεϊμανί, ενώ αυτός κατέφθανε στην Βαγδάτη σε διπλωματική αποστολή, για έμμεσες συνομιλίες μέσω Ιράκ με την αμερικανική πλευρά).
Σε ανάρτησή του ο πρόεδρος του ισραηλινού κοινοβουλίου Αμίρ Οχάνα σχολίασε την εικόνα της επίθεσης στη Ντόχα λέγοντας: "Είναι ένα μήνυμα για όλη την Μέση Ανατολή".
Πράγματι. Αλλά το μήνυμα συνίσταται στην συνειδητοποίηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει προοπτική συνεννόησης με το Ισραήλ και εμπιστοσύνη στους Αμερικανούς συμμάχους του. Αν η διπλωματική κινητικότητα μετατρέπεται σε παγίδα θανάτου και οι μεσολαβούντες ταπεινώνονται με παραβίαση της επικράτειάς τους (την οποία υποτίθεται μάλιστα ότι προστατεύει η παρουσία της μεγαλύτερης αμερικανικής βάσης στη Μέση Ανατολή) είναι παράλογο να μιλούμε για "Συμφωνίες του Αβραάμ" και νέα "Μέση Ανατολή", όπως οραματίζεται η Ουάσιγκτον.
Και αυτό δεν αφορά αποκλειστικώς το Κατάρ με την επαμφοτερίζουσα στάση στο ζήτημα της Χαμάς, αλλά και όλους τους γείτονες (και ανταγωνιστές) του. Αυτούς ακριβώς που συρρέουν εσχάτως στις συνάξεις της Ομάδας Brics και του Οργανισμού της Σαγκάης.
