Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αντέδρασε την Τετάρτη με κάποια "αμηχανία" απέναντι στην παραβίαση από ρωσικά drones του εναέριου χώρου της Πολωνίας, ένα μέλος του ΝΑΤΟ που ο ίδιος έχει προηγουμένως ορκιστεί να υπερασπιστεί εν μέσω αυξημένων εντάσεων με τη Μόσχα, σχολιάζει το CNN, σε μια προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσει την αινιγματική, αν όχι λακωνική, πρώτη αντίδραση του προέδρου.
"Τι συμβαίνει με τη Ρωσία που παραβιάζει τον εναέριο χώρο της Πολωνίας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη;" διερωτήθηκε ο Τραμπ σε μια σύντομη ανάρτηση στο Truth Social. "Here we go!", πρόσθεσε, με τον υπόλοιπο κόσμο να αναρωτιέται τι ακριβώς εννοεί.
Σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο, η σύντομη αναφορά στο περιστατικό - και η αόριστη υπόνοια για επιπτώσεις - ήρθε καθώς οι ΗΠΑ αξιολογούσαν τα γεγονότα της προηγούμενης νύχτας, όταν περισσότερα από δώδεκα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη παραβίασαν τον πολωνικό εναέριο χώρο, προκαλώντας την αντίδραση του ΝΑΤΟ, το οποίο έστειλε μαχητικά αεροσκάφη για να τα καταρρίψουν.
Το περιστατικό ισοδυναμεί με μια κλιμάκωση της σύγκρουσης της Ρωσίας στη γειτονική Ουκρανία, την οποία ο Τραμπ προσπάθησε ανεπιτυχώς να τερματίσει. Είκοσι έξι ημέρες μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα, φαίνεται να υπάρχει μικρή πρόοδος προς τον τερματισμό του πολέμου.
Εν μέσω αυξανόμενης απογοήτευσης, ο Τραμπ δήλωσε ότι είναι έτοιμος να εφαρμόσει νέες κυρώσεις στη Μόσχα, αλλά δεν έχει περιγράψει λεπτομερώς ποια μέτρα εξετάζει. Και, μέχρι στιγμής, δεν έχει εφαρμόσει καμία νέα τιμωρία πέρα από δασμούς στην Ινδία για τις συναλλαγές της με τη Ρωσία.
Το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πραγματοποίησαν διαβουλεύσεις την Τετάρτη σχετικά με την εισβολή των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον πολωνικό -και συμμαχικό- εναέριο χώρο, όπως μεταδίδει το Associated Press.
Οι διαβουλεύσεις στην έδρα του ΝΑΤΟ ήταν μέρος μιας τακτικής συνάντησης των πρεσβευτών των 32 κρατών μελών της συμμαχίας, αλλά ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στο Κοινοβούλιο ότι εμπίπτουν στο Άρθρο 4 της ιδρυτικής συνθήκης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Το Άρθρο 4 ορίζει ότι τα μέλη του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου θα διαβουλεύονται οποτεδήποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται το έδαφος, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από αυτά.
Σύμφωνα με το Άρθρο 4, οι συζητήσεις στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο - το κύριο όργανο λήψης πολιτικών αποφάσεων του ΝΑΤΟ - θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε κάποια μορφή κοινής απόφασης ή δράσης.
Από την ίδρυση του ΝΑΤΟ το 1949, το Άρθρο 4 έχει ενεργοποιηθεί επτά φορές, πιο πρόσφατα τον Φεβρουάριο του 2022, όταν η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ζήτησαν διαβουλεύσεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι πρέσβεις του ΝΑΤΟ, τον Νοέμβριο του 2022, πραγματοποίησαν έκτακτη συνεδρίαση μετά από μια πυραυλική επίθεση που σκότωσε δύο άτομα στην Πολωνία και προκάλεσε την ανησυχία ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να επεκταθεί σε γειτονικές χώρες.
Επικοινωνία Τραμπ με τον Πολωνό πρόεδρο
Ο Τραμπ συνομίλησε το απόγευμα της Τετάρτης με τον πρόεδρο της Πολωνίας Κάρολ Ναβρότσκι, σύμφωνα με δήλωση που ανήρτησε ο Πολωνός ηγέτης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. "Οι σημερινές συνομιλίες επιβεβαίωσαν τη συμμαχική ενότητα", ανέφερε.
Ο Ναβρότσκι αναμένεται να συζητήσει με τον Τραμπ σχετικά με μια ταχύτερη και πρόσθετη ανάπτυξη μέσων, δήλωσε Πολωνός αξιωματούχος στο CNN πριν από την κλήση.
Μεταξύ των μέσων που θα μπορούσε να ζητήσει συγκεκριμένα η Πολωνία είναι μια αμερικανική συστοιχία Patriot που θα αναπτυχθεί στα πολωνο-ουκρανικά σύνορα. Οι ΗΠΑ επανατοποθέτησαν τη συστοιχία που βρισκόταν στο Rzeszów και αυτή που επιχειρεί σήμερα στο σημείο είναι γερμανική, σημείωσε ο αξιωματούχος.
Η Πολωνία περιμένει επίσης τα F-35. Τα αρχικά τέσσερα αναμένεται να φθάσουν τον Ιανουάριο, αλλά ελπίζει ότι η παράδοσή τους θα μπορούσε ενδεχομένως να επισπευσθεί.
Αξιωματούχος ανέφερε ότι η Πολωνία θα ήθελε να δει την ανάπτυξη να συνδυάζεται με κάποιου είδους οικονομικά εργαλεία, προσθέτοντας ότι περιμένουν με ανυπομονησία να μάθουν τι σημαίνει το "Here we go" στην ανάρτηση του Τραμπ. Ο αξιωματούχος σημείωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να προχωρήσει με ένα πρόσθετο πακέτο κυρώσεων.
Ο Τραμπ φιλοξένησε την περασμένη εβδομάδα τον Ναβρότσκι στο Οβάλ Γραφείο, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε τη συνεχή υποστήριξή του προς την Πολωνία και δήλωσε μάλιστα ότι θα ήταν ανοιχτός στην αποστολή πρόσθετων στρατευμάτων στη χώρα.
"Θα βάλουμε περισσότερα εκεί αν το θέλουν", δήλωσε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης. Αργότερα, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι "με την Πολωνία [...] και θα βοηθήσουμε την Πολωνία να προστατεύσει τον εαυτό της".
Ωστόσο, το τι σημαίνει αυτό μετά την εισβολή των ρωσικών drones, παραμένει ασαφές.
Πρέσβης ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ: Θα υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή εδάφους του ΝΑΤΟ
Νωρίτερα, ο Αμερικανός πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ στην πρώτη αντίδραση των ΗΠΑ για τα ρωσικά drones που πέρασαν στον εναέριο χώρο της Πολωνίας ξεκαθάρισε με μήνυμα του στο Χ ότι "θα υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή του εδάφους του ΝΑΤΟ".
"Στεκόμαστε στο πλευρό των Συμμάχων μας στο ΝΑΤΟ απέναντι σε αυτές τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και θα υπερασπιστούμε κάθε εκατοστό της επικράτειάς μας", αναφέρει στο μήνυμα του ο Μάθιου Γουίτακερ.
Ανάλογες δηλώσεις έκανε νωρίτερα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε υπογραμμίζοντας ότι η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από ρωσικά drones ήταν "εντελώς απερίσκεπτη".
"Είτε ήταν σκόπιμη είτε όχι, είναι απολύτως απερίσκεπτη, είναι απολύτως επικίνδυνη. Ωστόσο, η πλήρης αξιολόγηση βρίσκεται σε εξέλιξη", σημείωσε ο Ρούτε.
"Το μήνυμά μου προς τον Πούτιν είναι σαφές. Σταματήστε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σταματήστε να παραβιάζετε τον εναέριο χώρο των συμμάχων. Και να ξέρετε ότι είμαστε έτοιμοι, ότι είμαστε σε εγρήγορση και ότι θα υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή του εδάφους του ΝΑΤΟ".
Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από τη Ρωσία τη νύχτα της Τρίτης δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό, σχολίασε ο Μαρκ Ρούτε για να προσθέσει πως "η εξέλιξη δείχνει πως πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στην άμυνα και στην ασφάλεια".
Από την πλευρά του, ο Βρετανός ΥΠΑΜ δήλωσε ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας θα εξετάσουν τις επιλογές που υπάρχουν για την ενίσχυση της αεράμυνας του ΝΑΤΟ πάνω από την Πολωνία.
"Ως σύμμαχός σας στο ΝΑΤΟ, θα σας υποστηρίξουμε, τους Πολωνούς φίλους μας. Ως σύμμαχός σας στο ΝΑΤΟ, θα συνεισφέρουμε για να βοηθήσουμε να διασφαλιστεί η ασφάλεια του λαού σας", είπε ο Τζον Χίλι.
"Μετά τις σημερινές μας συζητήσεις, ζήτησα από τις ένοπλες δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου να εξετάσουν τις επιλογές για την ενίσχυση της αεράμυνας του ΝΑΤΟ πάνω από την Πολωνία", είπε.
Δεν υπάρχει συζήτηση περί ενεργοποίησης του Άρθρου 5
Η παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από μη επανδρωμένα αεροσκάφη ενδέχεται να ήταν μια απόπειρα της Ρωσίας να δοκιμάσει το ΝΑΤΟ, δήλωσε εξ άλλου ο υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Έσπεν Μπαρθ Άιντε.
"Πρέπει να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα ότι αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο", πρόσθεσε.
Ο Άιντε διευκρίνισε ότι δεν υπήρξε καμία συζήτηση περί ενεργοποίησης του Άρθρου 5 της Συνθήκης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας εκ μέρους της Πολωνίας
Προβλέπει ότι μία επίθεση κατά μίας χώρας του ΝΑΤΟ αποτελεί επίθεση κατά όλων και υποχρεώνει τις 32 νατοϊκές συμμάχους "να συνδράμουν" την χώρα που δέχθηκε την επίθεση. Το Άρθρο 5, που αφορά την αρχή της συλλογικής άμυνας, δεν έχει ενεργοποιηθεί παρά μία φορά από την ίδρυση του ΝΑΤΟ, κατά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ. Προβλέπει ότι μία επίθεση κατά μίας χώρας του ΝΑΤΟ αποτελεί επίθεση κατά όλων και υποχρεώνει τις 32 νατοϊκές συμμάχους "να συνδράμουν" την χώρα που δέχθηκε την επίθεση
Η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Ανίτα Άναντ καταδίκασε την παραβίαση του εναέριου χώρου της Πολωνίας από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, επιρρίπτοντας την ευθύνη στη Ρωσία. "Κατά τη διάρκεια της νύχτας, ρωσικά drones παραβίασαν τον πολωνικό και ΝΑΤΟϊκό εναέριο χώρο κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης εναντίον της Ουκρανίας. Άλλο ένα αποτροπιαστικό παράδειγμα της άρνησης του Πούτιν να επιδιώξει την ειρήνη" ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ.
