Η Meta, μητρική εταιρεία των Facebook, Instagram και WhatsApp, φέρεται να αποκομίζει δισεκατομμύρια δολάρια από διαφημίσεις-απάτες, στοχεύοντας χρήστες που είναι πιο πιθανό να ανταποκριθούν σε αυτές. Σύμφωνα με αποκαλυπτική έρευνα του Reuters, οι πλατφόρμες της Meta εμφανίζουν στους χρήστες τους καθημερινά έως και 15 δισεκατομμύρια ψευδείς διαφημίσεις.
Σε εσωτερικά της έγγραφα, η Meta εκτιμά ότι το 10% των εσόδων προέρχεται από διαφημίσεις που σχετίζονται με απάτες και απαγορευμένα προϊόντα. Τα έγγραφα δείχνουν ότι η εταιρεία δίσταζε να διαγράψει απότομα λογαριασμούς —ακόμη και όσους θεωρούσε "τους πιο δόλιους απατεώνες"— επειδή ανησυχούσε ότι η μείωση των εσόδων θα περιόριζε τους πόρους που απαιτούνται για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Μερικοί από τους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους — γνωστοί ως "λογαριασμοί υψηλής αξίας" (High Value Accounts) — μπορούσαν να συγκεντρώσουν πάνω από 500 παραβάσεις χωρίς η Meta να τους απενεργοποιήσει, σύμφωνα με το Reuters. Όσο περισσότερες "παραβάσεις" συσσώρευε ένας λογαριασμός, τόσο υψηλότερα διαφημιστικά τέλη του επέβαλλε η εταιρεία, ουσιαστικά "τιμωρώντας" τους απατεώνες με ακριβότερες χρεώσεις. Η Meta αναγνώρισε ότι τα συστήματά της βοηθούσαν τους απατεώνες να στοχεύουν χρήστες που ήταν πιο πιθανό να κλικάρουν στις διαφημίσεις τους.
"Οι χρήστες που κλικάρουν διαφημίσεις-απάτες είναι πιθανό να βλέπουν ακόμη περισσότερες, εξαιτίας του συστήματος προσωποποίησης διαφημίσεων της Meta, το οποίο προσαρμόζει το περιεχόμενο με βάση τα ενδιαφέροντα του χρήστη", ανέφερε το Reuters.
Σύμφωνα με τα εσωτερικό έγγραφο του 2024, η Meta εκτιμά ότι οι χρήστες των εφαρμογών της βλέπουν 15 δισεκατομμύρια καταχωρήσεις "υψηλού κινδύνου" καθημερινά, πέραν των 22 δισεκατομμυρίων οργανικών προσπαθειών διαδικτυακής απάτης που συμβαίνουν ημερησίως. Πέρυσι, η εταιρεία υπολόγισε ότι περίπου 16 δισεκατομμύρια δολάρια —περίπου το 10% των εσόδων της— προέρχονταν από τέτοιες διαφημίσεις.
Οι "υψηλού κινδύνου" απάτες περιλαμβάνουν ψεύτικα προϊόντα ή επενδυτικά σχήματα, απαγορευμένα ιατρικά σκευάσματα ή παράνομες δραστηριότητες όπως διαδικτυακά καζίνο. Η Meta ανησυχεί ιδιαίτερα για τις λεγόμενες "απάτες-απομιμήσεις", οι οποίες χρησιμοποιούν φωτογραφίες διασήμων ή γνωστών εμπορικών σημάτων, καθώς φοβάται ότι οι εταιρείες αυτές μπορεί να αποσύρουν τη διαφημιστική τους παρουσία αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί.
Ένα παράδειγμα διαφήμισης έδειχνε φωτογραφία του Ίλον Μασκ με το μήνυμα: "Εγώ είμαι, έχω ένα δώρο για σένα – στείλε μου μήνυμα". Άλλο παράδειγμα με φωτογραφία του Ντόναλντ Τραμπ υποστήριζε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος προσφέρει 710 δολάρια σε κάθε πολίτη ως "ανακούφιση από τους δασμούς". Ακόμη και ψεύτικες διαφημίσεις νομικών γραφείων υπόσχονταν "συμβουλές για την αποφυγή διαδικτυακών απατών".
Η Meta αφαίρεσε τις συγκεκριμένες διαφημίσεις μετά την έρευνα του Reuters, ωστόσο μόνο το 2024 εκτιμάται ότι κέρδισε 7 δισεκατομμύρια δολάρια από "υψηλού κινδύνου" διαφημίσεις.
Ο Σαντίπ Άμπραχαμ, πρώην ερευνητής ασφαλείας της Meta, ο οποίος τώρα διευθύνει την εταιρεία συμβούλων Risky Business Solutions, δήλωσε στο Reuters ότι οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να παρέμβουν.
"Εάν οι ρυθμιστικές αρχές δεν ανέχονται τις τράπεζες να επωφελούνται από την απάτη, δεν θα πρέπει να την ανέχονται και στον τομέα της τεχνολογίας", είπε.
Η Meta αρνείται ότι επωφελείται από διαφημίσεις-απάτες
Ο εκπρόσωπος της Meta, Άντι Στόουν, υποστήριξε ότι η έρευνα του Reuters "παρουσιάζει μια επιλεκτική εικόνα που διαστρεβλώνει τη στάση της Meta απέναντι στις απάτες". Παραδέχτηκε ότι η εκτίμηση για 10% των εσόδων από απάτες ήταν "αόριστη και υπερβολικά γενική". Αργότερα, η εταιρεία δήλωσε ότι ο πραγματικός αριθμός είναι χαμηλότερος, επειδή η εκτίμηση περιλάμβανε και "πολλές" νόμιμες διαφημίσεις. Ωστόσο, δεν αποκάλυψε το πραγματικό ποσοστό.
"Αντιμετωπίζουμε επιθετικά τις απάτες και τις ψεύτικες διαφημίσεις, γιατί ούτε οι χρήστες, ούτε οι νόμιμοι διαφημιζόμενοι, ούτε κι εμείς τις θέλουμε στις πλατφόρμες μας", δήλωσε ο Στόουν.
Ανέφερε επίσης ότι στις οικονομικές εκθέσεις της εταιρείας σημειώνεται πως οι απάτες "επηρεάζουν αρνητικά τα έσοδα". Ωστόσο, σύμφωνα με το Reuters, την άνοιξη του 2025 η ομάδα ασφάλειας της Meta εκτίμησε ότι το ένα τρίτο όλων των επιτυχημένων απατών στις ΗΠΑ συνδέεται με τις πλατφόρμες της. Εσωτερικά έγγραφα ανέφεραν επίσης ότι "είναι ευκολότερο να προβάλλεις διαφημίσεις-απάτες στη Meta απ’ ό,τι στη Google".
Σύμφωνα με την εταιρεία, αν και φαινομενικά θλιβερά, αυτά τα έγγραφα ήρθαν εν μέσω τεράστιων βελτιώσεων στην προστασία από τη διαδικτυακή απάτη. Ο Στόουν δήλωσε στο Reuters ότι "τους τελευταίους 18 μήνες, μειώσαμε κατά 58% τις αναφορές χρηστών για διαφημίσεις-απάτες σε παγκόσμιο επίπεδο και, μέχρι στιγμής το 2025, έχουμε αφαιρέσει περισσότερα από 134 εκατομμύρια διαφημίσεις".
Ωστόσο, το 2023, η Meta απέλυσε όλους όσους εργάζονταν στην ομάδα που χειριζόταν τις ανησυχίες των διαφημιζόμενων σχετικά με ζητήματα δικαιωμάτων επωνυμίας και στη συνέχεια διέταξε το προσωπικό ασφαλείας να περιορίσει τη χρήση υπολογιστικών πόρων για να αφιερώσει περισσότερους πόρους στην ανάπτυξη της εικονικής πραγματικότητας και της Τεχνητής Νοημοσύνης. Επίσης, έγγραφα του 2024 δείχνουν ότι η Meta επέλεξε μια "μετριοπαθή" πολιτική, στοχεύοντας στη μείωση των εσόδων από απάτες κατά 1–3% ετησίως έως το 2027, ώστε να μην επηρεαστούν οι οικονομικές της προβλέψεις.
Τον Φεβρουάριο του 2025, σύμφωνα με το Reuters, η εταιρεία ενημέρωσε την ομάδα που αξιολογεί ύποπτους διαφημιζόμενους ότι δεν επιτρέπεται να λαμβάνει μέτρα που θα κόστιζαν στη Meta πάνω από το 0,15% των συνολικών της εσόδων — δηλαδή περίπου 135 εκατομμύρια δολάρια. Τελικά, η Meta "επέκτεινε σημαντικά" τις ομάδες της που παρακολουθούν τις απάτες διαφημίσεις, δήλωσε ο Στόουν στο Reuters. Αλλά η Meta έλαβε επίσης μέτρα για να διασφαλίσει ότι δεν θα πληγεί πολύ σκληρά, ενώ παράλληλα θα χρειαστεί τεράστιους πόρους – 72 δισεκατομμύρια δολάρια – για να επενδύσει στην Τεχνητή Νοημοσύνη, όπως αναφέρει το Reuters.
"Η Meta πρέπει να δωρίζει τα έσοδα από τις απάτες" λέει πρώην στέλεχος
Τα έγγραφα δείχνουν επίσης ότι η Meta κινητοποιείται μόνο όταν υπάρχει κίνδυνος επιβολής προστίμου, αν και τα κέρδη από τις απάτες είναι τριπλάσια από τα υψηλότερα πρόστιμα που θα μπορούσε να της επιβληθούν. Η αστυνομία της Σιγκαπούρης, για παράδειγμα, εντόπισε 146 διαφημίσεις-απάτες που στόχευαν χρήστες της χώρας. Ωστόσο, μόνο το 23% παραβίαζε ρητά τις πολιτικές της Meta, ενώ οι υπόλοιπες "παραβίαζαν το πνεύμα αλλά όχι τους κανόνες". Οι απάτες αυτές περιλάμβαναν ψεύτικες επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, πλαστά εισιτήρια συναυλιών και ανύπαρκτες εκπτώσεις 80% σε επώνυμα είδη. Η Meta αγνόησε επίσης ψεύτικες αγγελίες εργασίας που ισχυρίζονταν ότι προσλάμβαναν θέσεις εργασίας σε μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.
Ο Ρομπ Λίδερν, πρώην επικεφαλής του τμήματος επιχειρηματικής ακεραιότητας της Meta (που αποχώρησε το 2020), δήλωσε ότι είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς "πόσο έχει επιδεινωθεί η κατάσταση", καθώς η Meta και άλλες πλατφόρμες δεν δίνουν πρόσβαση σε ανεξάρτητους ερευνητές για έλεγχο τυχαίων δειγμάτων διαφημίσεων. Μαζί με τον πρώην αντιπρόεδρο διαφημίσεων της Meta, Ρομπ Γκόλντμαν, ίδρυσαν τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό CollectiveMetrics.org, με στόχο τη "διαφάνεια στη ψηφιακή διαφήμιση και την καταπολέμηση παραπλανητικού περιεχομένου".
"Θέλουμε περισσότερη διαφάνεια. Θέλουμε τρίτους —ερευνητές, ακαδημαϊκούς, οργανισμούς— να μπορούν να αξιολογούν πόσο καλά κάνουν τη δουλειά τους οι πλατφόρμες στην αντιμετώπιση της απάτης", τόνισε ο Λίδερν.
Πρόσθεσε ότι η Meta και άλλες εταιρείες θα έπρεπε να ειδοποιούν τους χρήστες όταν αντιληφθούν ότι αυτοί κλίκαραν σε διαφήμιση-απάτη, αντί να τους στοχεύουν με ακόμη περισσότερες.
"Οι απατεώνες δεν παίρνουν τα χρήματα του θύματος την πρώτη μέρα. Υπάρχει χρόνος για δράση", είπε, προτείνοντας οι εταιρείες να δωρίζουν τα έσοδα από διαφημίσεις-απάτες σε οργανισμούς που εκπαιδεύουν το κοινό στην αναγνώριση τέτοιων κινδύνων. "Υπάρχουν τόσα που θα μπορούσαν να γίνουν με αυτά τα χρήματα", κατέληξε.
ΠΗΓΗ: ΕΡΤnews, Reuters
