Η στήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά δεν ήταν ποτέ τόσο ανοιχτή, όμως τα μεγαλύτερα κόμματα της άκρας δεξιάς στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαφωνούν έντονα για το αν αποτελεί ευκαιρία ή απειλή.
Το γερμανικό ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έχει υποδεχθεί με ενθουσιασμό τη "ηθική υποστήριξη" του προέδρου των ΗΠΑ, θεωρώντας ότι μπορεί να του προσδώσει νομιμοποίηση και να άρει την πολιτική του απομόνωση. Αντίθετα, ο γαλλικός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν κρατά αποστάσεις, θεωρώντας ότι η αμερικανική στήριξη θα μπορούσε να αποδειχθεί επιζήμια.
Οι διαφορετικές αντιδράσεις των δύο κομμάτων – που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στις μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ – δεν οφείλονται τόσο σε ιδεολογικές διαφορές όσο σε καθαρά εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες.
Το AfD αναζητά νομιμοποίηση μέσω Τραμπ
Στη Γερμανία, η ηγεσία του AfD χαιρέτισε τις πρόσφατες επιθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ εναντίον ηγετών του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου και την έγκριση που εξέφρασε ο Λευκός Οίκος προς τις "πατριωτικές ευρωπαϊκές δυνάμεις" που επιδιώκουν να αντισταθούν σε αυτό που αποκαλείται από την Ουάσινγκτον "πολιτισμική εξάλειψη" της Ευρώπης.
"Αυτή είναι άμεση αναγνώριση του έργου μας", δήλωσε ο Γερμανός ευρωβουλευτής του AfD Πέτρ Μπίστρον, μετά τη δημοσίευση της νέας Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας της αμερικανικής κυβέρνησης — ενός κειμένου που σε ορισμένα σημεία θυμίζει μανιφέστο ευρωπαϊκού ακροδεξιού κόμματος, προειδοποιώντας ότι η Ευρώπη μπορεί να γίνει "αγνώριστη" μέσα σε δύο δεκαετίες λόγω της μετανάστευσης και της απώλειας εθνικής ταυτότητας.
"Το AfD πάντοτε αγωνίστηκε για εθνική κυριαρχία, αναστροφή των μεταναστευτικών ρευμάτων και ειρήνη – ακριβώς τις προτεραιότητες που εφαρμόζει τώρα ο Τραμπ", πρόσθεσε ο Μπίστρον, ο οποίος θα ταξιδέψει αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον μαζί με άλλα στελέχη του κόμματος για συναντήσεις με Ρεπουμπλικάνους του πολιτικού χώρου MAGA.
Η Άλις Βάιντελ, μέλος της εθνικής ηγεσίας του κόμματος, επίσης χαιρέτισε τη νέα στρατηγική ασφαλείας, γράφοντας: "Γι’ αυτό χρειάζεται το AfD!".
Ο Εθνικός Συναγερμός κρατά αποστάσεις
Αντίθετα, στη Γαλλία η ηγεσία του Εθνικού Συναγερμού επέλεξε τη σιωπή. Ο Τιερί Μαριανί, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου του κόμματος, εξήγησε ότι ο Τραμπ δεν αποτελεί ιδανικό σύμμαχο:
"Μας αντιμετωπίζει σαν αποικία — με τη ρητορική του, που δεν έχει και τόση σημασία, αλλά κυρίως οικονομικά και πολιτικά", δήλωσε στο Politico. Προσέθεσε ότι η ηγεσία του κόμματος βλέπει "τον κίνδυνο μιας στάσης από κάποιον που δεν έχει πλέον τίποτα να φοβηθεί, αφού δεν μπορεί να επανεκλεγεί και που είναι πάντοτε υπερβολικός και συχνά αυτογελοιοποιείται".
Η αμερικανική διάσταση του AfD
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπίστρον συμμετέχει σε αντιπροσωπεία του AfD που θα βρεθεί στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα. Το κόμμα επιδιώκει να ενισχύσει τις σχέσεις του με την κυβέρνηση Τραμπ, προβάλλοντας προς τις ΗΠΑ το αφήγημα ότι δέχεται πολιτική δίωξη και λογοκρισία στη Γερμανία - αφήγημα που βρίσκει ανταπόκριση στην άλλη πλευρά.
Όταν η γερμανική Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος χαρακτήρισε το AfD "εξτρεμιστικό" νωρίτερα φέτος, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έκανε λόγο για "μεταμφιεσμένη τυραννία". Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς κάλεσε τους Ευρωπαίους πολιτικούς να γκρεμίσουν τα "τείχη" που αποκλείουν τα ακροδεξιά κόμματα από κυβερνητικούς συνασπισμούς.
Η ηγεσία του AfD υπολογίζει ότι η στήριξη Τραμπ μπορεί να προσδώσει μια επίφαση αξιοπιστίας, βοηθώντας το να προσελκύσει περισσότερους ψηφοφόρους και καθιστώντας δυσκολότερο για τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να αποκλείει μελλοντική κυβερνητική συνεργασία.
Την Παρασκευή, ο Μάρκους Φρονμάιερ, αναπληρωτής επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του AfD, θα είναι "επίτιμος προσκεκλημένος" σε γκαλά της Λέσχης Νέων Ρεπουμπλικάνων της Νέας Υόρκης, η οποία ζητά μια "νέα πολιτική τάξη" στη Γερμανία.
Η στρατηγική εξευγενισμού της Λεπέν
Στη Γαλλία, ο Εθνικός Συναγερμός ακολουθεί διαφορετική στρατηγική. Η Μαρίν Λεπέν επιδιώκει συστηματικά να αποστασιοποιηθεί τόσο από το AfD όσο και από τον Τραμπ, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να καταστήσει το κόμμα πιο αποδεκτό ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2027, τις οποίες θεωρεί ότι μπορεί να κερδίσει.
Πέρυσι μάλιστα, η Λεπέν είχε πιέσει για την αποπομπή του AfD από την ευρωομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία, μετά από σειρά σκανδάλων που το είχαν μετατρέψει σε "παρία" του ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου.
Παράλληλα, η ηγεσία του κόμματος γνωρίζει ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να βοηθήσει εκλογικά, καθώς είναι βαθιά αντιδημοφιλής στη Γαλλία. Δημοσκόπηση της Odoxa μετά τις αμερικανικές εκλογές του 2024 έδειξε ότι το 56% των ψηφοφόρων του Εθνικού Συναγερμού είχε αρνητική άποψη για τον Τραμπ. Στο σύνολο των Γάλλων ψηφοφόρων, 85% τον χαρακτήριζαν "επιθετικό" και 78% "ρατσιστή".
Ο πολιτικός επιστήμονας Ζαν-Υβ Καμύ υπογραμμίζει και τις ιδεολογικές διαφορές μεταξύ Λεπέν και Τραμπ: η Λεπέν υποστηρίζει το κοινωνικό κράτος και δείχνει περιορισμένο ενδιαφέρον για θέματα κοινωνικού συντηρητισμού και θρησκείας — στοιχεία που αποτελούν βασικούς άξονες του τραμπισμού.
"Ο τραμπισμός είναι ένα καθαρά αμερικανικό φαινόμενο που δεν μπορεί να μεταφυτευτεί στη Γαλλία", σημειώνει. "Η Μαρίν Λεπέν, που εργάζεται για την "κανονικοποίηση” του κόμματος, δεν έχει κανένα συμφέρον να συνδεθεί με τον Τραμπ. Και επειδή κατηγορείται συχνά ότι εξυπηρετεί ξένες δυνάμεις – κυρίως τη Ρωσία – δεν έχει τίποτα να κερδίσει αν χαρακτηριστεί "ο άνθρωπος του Τραμπ στη Γαλλία”".
