Με δραματικό τόνο η Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ, Τζόις Μσούγια, περιέγραψε την κατάσταση στη Συρία, κατά την ενημέρωσή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, εκπροσωπώντας τον κ. Τομ Φλέτσερ, Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα για Ανθρωπιστικές Υποθέσεις και Συντονιστή Έκτακτης Ανάγκης.
"Παρά τις σημαντικές μειώσεις στις εχθροπραξίες, παραμένει ζωτικής σημασίας η συνέχιση της αποκλιμάκωσης των συγκρούσεων και η προστασία των αμάχων και των μη στρατιωτικών υποδομών", υπογράμμισε η κ. Μσούγια. Σημείωσε ότι σε ορισμένα τμήματα της επαρχίας του Χαλεπίου και της βορειοανατολικής Συρίας η ασφάλεια έχει βελτιωθεί αν και "περιστατικά που επηρεάζουν αμάχους εξακολουθούν να καταγράφονται, ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές".
Όπως ανέφερε, "χιλιάδες εκτοπισμένοι ετοιμάζονται να επιστρέψουν στο Αφρίν", ενώ η συμφωνία για την κοινή διαχείριση του φράγματος Τισρίν επιτρέπει την "ενίσχυση της υδροδότησης για περισσότερους από 3 εκατομμύρια ανθρώπους". Ωστόσο, η ανασφάλεια εξακολουθεί να περιορίζει την πρόσβαση σε πολλές αγροτικές περιοχές, με δεκάδες χιλιάδες άτομα να παραμένουν εκτοπισμένα και "πάνω από 30.000 να έχουν διαφύγει στον Λίβανο".
Σχετικά με την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή, η κ. Μσούγια επισήμανε ότι "οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και οι συγκρούσεις στα νότια συνεχίστηκαν, προκαλώντας τον θάνατο αμάχων".
Αναφερόμενη στις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, υπογράμμισε ότι "ο ΟΗΕ και οι εταίροι του παρέχουν κρίσιμη στήριξη σε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε μήνα". Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας "παρέχει βασικά φάρμακα σε Χαλέπι, Χάμα, Λατάκια και Ταρτούς για περισσότερους από 100.000 ασθενείς με χρόνιες παθήσεις".
Η UNICEF και οι εταίροι της εργάζονται για την "αποκατάσταση 180 εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης", συμβάλλοντας στη βελτίωση της πρόσβασης σε καθαρό νερό για τους εκτοπισμένους.
Όμως, η κ. Μσούγια προειδοποίησε ότι "οι οικονομικοί πόροι εξαντλούνται ανησυχητικά", τονίζοντας πως "έχουν συγκεντρωθεί μόλις 186 εκατομμύρια δολάρια, λιγότερο από το 10% των απαιτήσεων για το πρώτο εξάμηνο του 2025". Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα, (WFP), ανέφερε χρειάζεται 100 εκατομμύρια δολάρια για να αποφύγει διακοπές στη διανομή τροφίμων τον Αύγουστο".
Όπως ανέφερε, νοσοκομεία στη Ντέιρ εζ-Ζορ που εξυπηρετούν πάνω από 200.000 άτομα "κινδυνεύουν να κλείσουν τον επόμενο μήνα χωρίς πρόσθετη χρηματοδότηση", ενώ "πάνω από 170 εγκαταστάσεις υγείας στη βορειοδυτική Συρία ενδέχεται να εξαντλήσουν τους πόρους τους μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα".
Κλείνοντας, η κ. Μσούγια υπογράμμισε ότι "οι επενδύσεις για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη της Συρίας είναι απαραίτητες", τονίζοντας ότι "η ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον στη Συρία κινδυνεύει να χαθεί".
Ο Ειδικός Απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα για τη Συρία, Γκίαρ Πέντερσεν, τόνισε ότι η χώρα βρίσκεται "σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σταυροδρόμι" της πολιτικής της μετάβασης, μόλις τεσσεράμισι μήνες μετά την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος.
Χαιρέτισε την παρουσία του προσωρινού Υπουργού Εξωτερικών Αλ-Σαϊμπάνι στη συνεδρίαση, χαρακτηρίζοντας την ως "ένδειξη των σημαντικών εξελίξεων που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες".
"Η Συρία προσπαθεί να εξέλθει από μια βαριά κληρονομιά κακής διοίκησης, συγκρούσεων, παραβιάσεων και φτώχειας", ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι "η μετάβαση απαιτεί την πολιτική συμμετοχή όλων των Σύρων, καθώς και πραγματική διεθνή στήριξη".
Ο κ. Πέντερσεν παραδέχθηκε ότι η νέα προσωρινή κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε νομικές βελτιώσεις, ωστόσο υπογράμμισε ότι το πλαίσιο παραμένει "μη πλήρως συμπεριληπτικό".
"Πολλοί Σύροι εξακολουθούν να μην γνωρίζουν τη θέση τους στη νέα Συρία", σημείωσε, ενώ υπογράμμισε ότι το υπουργικό συμβούλιο περιλαμβάνει μόνο μία γυναίκα στα 22 μέλη του.
Αναφερόμενος στα γεγονότα του Μαρτίου, ο κ. Πέντερσεν τόνισε πως "η βία στις παράκτιες περιοχές κλόνισε την εμπιστοσύνη και την κοινωνική συνοχή", προσθέτοντας ότι "ο κατακερματισμός της εξουσίας και η παρουσία ένοπλων ομάδων αυξάνουν τις εντάσεις". Χαιρέτισε τη σύσταση της Ανεξάρτητης Εθνικής Επιτροπής Διερεύνησης και Εντοπισμού Γεγονότων και κάλεσε "όλους τους Σύρους να συνεργαστούν με αυτή", ενώ ζήτησε από τις αρχές "να δημοσιοποιήσουν τα πορίσματα και να αποδώσουν δικαιοσύνη στους υπεύθυνους".
Ο Ειδικός Απεσταλμένος προειδοποίησε ότι "υπάρχει ακόμα αίσθημα αποκλεισμού από τη διαδικασία", τόσο από κοινότητες που επλήγησαν όσο και από ομάδες που συνδέονται με το παλαιό καθεστώς, καλώντας σε πλήρη ένταξη όλων των τμημάτων της κοινωνίας στον πολιτικό και θεσμικό βίο.
Ο κ. Πέντερσεν έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις "ενθαρρυντικές εξελίξεις στη βορειοανατολική Συρία" μετά τη συμφωνία της 10ης Μαρτίου μεταξύ του κ. Αλ-Σάρα και του Μάζλουμ Άμπντι. Τόνισε ότι η "στρατιωτική αποκλιμάκωση, οι συμφωνίες ασφαλείας στο Χαλέπι, οι κοινές επιτροπές και η πρόοδος στα ζητήματα εκπαίδευσης και ενέργειας" μπορούν να λειτουργήσουν ως "δομικά στοιχεία μιας συνολικής πολιτικής ενσωμάτωσης, στο πνεύμα του Ψηφίσματος 2254".
Ωστόσο, προειδοποίησε ότι "η παρουσία του ISIS, η πολιτική πολυπλοκότητα και οι δημογραφικές εντάσεις στη βορειοανατολική Συρία απαιτούν συμβιβασμούς και σταθερή πολιτική βούληση".
Εξέφρασε επίσης "βαθιά ανησυχία" για τις "συνεχιζόμενες παραβιάσεις της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας από το Ισραήλ", επικαλούμενος "επιθέσεις που οδήγησαν σε θανάτους αμάχων" και απηύθυνε έκκληση για "σεβασμό της συμφωνίας Αποχώρησης Δυνάμεων του 1974 και των δεσμεύσεων του Ισραήλ προς το Συμβούλιο Ασφαλείας".
Σε ό,τι αφορά την οικονομική κατάσταση, τη χαρακτήρισε "καταστροφική", επισημαίνοντας ότι "χωρίς πραγματική οικονομική ανάκαμψη, δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική σταθερότητα". Χαιρέτισε την περιφερειακή στήριξη για την αποπληρωμή χρεών προς την Παγκόσμια Τράπεζα και τα πρώτα βήματα χαλάρωσης των κυρώσεων, αλλά προειδοποίησε: "Το πάγωμα των επενδύσεων και οι περιορισμοί στις εξαγωγές και υπηρεσίες επηρεάζουν κρίσιμους τομείς, όπως η υγεία και η εκπαίδευση".
Κλείνοντας ο κ. Πέντερσεν ανέφερε ότι "έχουν επιτευχθεί πολλά, όμως οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες και η κατάσταση εξαιρετικά εύθραυστη. Χρειάζεται περισσότερη πολιτική συμπερίληψη και ουσιαστική οικονομική στήριξη. Χωρίς αυτά τα δύο, η μετάβαση κινδυνεύει να αποτύχει - με βαριές συνέπειες".
Κατά την τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας να στηρίξει τη Συρία στην πολιτική της μετάβαση και την ανθρωπιστική της ανάκαμψη.
Η Ελλάδα έδωσε έμφαση σε τρία κύρια σημεία: συμπεριληπτική πολιτική μετάβαση, οικονομική στήριξη και σταθεροποίηση της ασφάλειας.
Σε ό,τι αφορά την πολιτική διάσταση, ο κ. Σέκερης τόνισε ότι η διαδικασία "πρέπει να είναι πλήρως συμπεριληπτική". Χαιρέτισε τον σχηματισμό της μεταβατικής κυβέρνησης στη Δαμασκό, επισημαίνοντας ωστόσο πως "υπάρχει ακόμα σημαντικό περιθώριο βελτίωσης", ιδιαίτερα ως προς τη δημογραφική αντιπροσώπευση και τη συμμετοχή των γυναικών.
"Είναι υψίστης σημασίας να αποφευχθεί η επιστροφή σε θρησκευτική και διακοινοτική βία", προειδοποίησε, ζητώντας την προστασία των Χριστιανών, Αλαουιτών, Δρούζων και Κούρδων. Χαιρέτισε επίσης τη συμφωνία της 10ης Μαρτίου μεταξύ των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων και της Δαμασκού, χαρακτηρίζοντάς την "πολύτιμη" για την αναγνώριση των κουρδικών αιτημάτων και τη σταθεροποίηση της βόρειας Συρίας.
Καταδίκασε έντονα τη βία στις παράκτιες περιοχές στις αρχές Μαρτίου, η οποία κόστισε τη ζωή σε αμάχους και κυρίως σε Αλαουίτες και Χριστιανούς.
Εξήρε επίσης τη συνάντηση της 6ης Απριλίου μεταξύ του Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ και του μεταβατικού Προέδρου, υποστηρίζοντας "ουσιαστικότερη και συχνότερη εμπλοκή με τα Ηνωμένα Έθνη".
Αναφορικά με την οικονομία, ο κ. Σέκερης χαρακτήρισε τις συνθήκες "επισφαλείς" και δεσμεύθηκε για συνέχιση της στήριξης. "Δεσμευτήκαμε για τη στήριξη της ανάκαμψης της Συρίας στη Διάσκεψη των Βρυξελλών", ανέφερε, υπενθυμίζοντας τη συμβολή της Ελλάδας στο πακέτο των 2,5 δισεκ. ευρώ της ΕΕ.
Χαιρέτισε επίσης την αναστολή περιοριστικών μέτρων, στο πλαίσιο "μιας σταδιακής, υπό όρους και αναστρέψιμης προσέγγισης", ενώ τόνισε τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.
Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια, η Ελλάδα εξέφρασε ανησυχία για την αναβίωση ριζοσπαστικών ομάδων και υποστήριξε την ανάγκη για Μεταρρύθμιση του Τομέα Ασφάλειας και Προγραμμάτων Αφοπλισμού, Αποστράτευσης και Επανένταξης. "Καλούμε τη Συρία να συνεργαστεί θετικά με τα Ηνωμένα Έθνη προς αυτόν τον στόχο". Υποστήριξε επίσης τη σημασία της διατήρησης της ασφάλειας στα στρατόπεδα κράτησης μαχητών του ISIS στη βορειοανατολική Συρία και καλωσόρισε την πρόθεση συνεργασίας της Συρίας με γειτονικές χώρες, όπως ο Λίβανος.
Ο κ. Σέκερης επανέλαβε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας στην "κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Συρίας", καλώντας τη διεθνή κοινότητα να παραμείνει "σε επαγρύπνηση απέναντι στους κινδύνους και τις προκλήσεις" που παραμένουν.
