"Αναδρομή" στις κρίσιμες λίγες ημέρες του Φεβρουαρίου που "άλλαξαν τον κόσμο", κάνει το Politico, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες για όσα διαδραματίστηκαν τότε, στο πλαίσιο των προσπαθειών να μπει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνώριζαν ότι η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα ήταν μία πρόκληση. Αλλά, η ένταση και η ταχύτητα, με την οποία εκτυλίχθηκαν όλα, έθεσε την Ευρώπη αντιμέτωπη με ένα ερώτημα αναπάντεχο: Οι ΗΠΑ μπορεί να είναι περισσότερο απειλή παρά εταίρος;
Ο Φεβρουάριος ήταν κομβικός, ήταν ο μήνας που άλλαξε ουσιαστικά τα πάντα γύρω από καίρια ζητήματα γεωπολιτικής και οικονομικής σημασίας. Τα σοκ που "χτύπησαν" την Ευρώπη ήταν απανωτά και ικανά να κλονίσουν την εμπιστοσύνη της Γηραιάς Ηπείρου στον πιο σημαντικό της εταίρο.
Οι Ευρωπαίοι κλήθηκαν να βώσουν μια σειρά από σκαμπανεβάσματα στις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ, από τη Λωρίδα της Γάζας μέχρι τη Γροιλανδία, από την Ουκρανία μέχρι τον εμπορικό πόλεμο.
Αυτό που θορύβησε ιδιαιτέρως τους Ευρωπαίους ηγέτες, σύμφωνα με αξιωματούχους που μίλησαν στο Politico, ήταν ότι η ρητορική του Τραμπ τούς θύμιζε τα μηνύματα του Κρεμλίνου, με αποκορύφωμα τον ισχυρισμό ότι η Ουκρανία ήταν υπεύθυνη για την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία.
"Ξέρουμε ποιοι είναι οι καλοί και ποιοι οι κακοί"
Το πρώτο σημάδι του δράματος που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, έλαβε χώρα στα μέσα Φεβρουαρίου, όταν ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Πιτ Χέγκσεθ ταξίδεψε στις Βρυξέλλες, μεταφέροντας άσχημα νέα στην Ευρώπη.
Στη συνεδρίαση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, ο Χέγκσεθ δήλωσε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα έπρεπε να εγκαταλείψει κάθε ελπίδα ανάκτησης των εδαφών που βρίσκονται υπό την κατοχή της Ρωσίας και επιστροφής στα προ του 2014 σύνορα. Είναι ένας "στόχος - ψευδαίσθηση" είχε δηλώσει, "γκρεμίζοντας" επίσης τις προσδοκίες της Ουκρανίας για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ σύντομα.
Δύο θέσεις αριστερά του καθόταν ο υπουργός Άμυνας της Βρετανίας Τζον Χίλι, ο οποίος δεν είχε πολύ χρόνο για να επεξεργαστεί όσα άκουγε.
Λίγο αργότερα, καθώς ο Χίλι έδινε συνέντευξη Τύπου με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, άρχισαν να έρχονται στη δημοσιότητα λεπτομέρειες για το τηλεφώνημα του Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ένας σύμβουλός του, έσπευσε στον Χίλι, αφού ολοκλήρωσε τις δηλώσεις του, και τού έδειξε την ανάρτηση του Τραμπ στο Truth Social. "Συμφωνήσαμε να εργαστούμε μαζί, πολύ στενά" έγραφε μεταξύ άλλων.
Ο Χέγκσεθ, τότε, αφού ενημέρωσε τους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ για το σχέδιο του Τραμπ σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, προσπάθησε να τους καθησυχάσει, πίσω από τις κλειστές πόρτες.
"Μην ανησυχείτε" τους είπε, σύμφωνα με ανώτατο Ευρωπαίο αξιωματούχο. "Ξέρουμε ποιοι είναι οι καλοί. Ξέρουμε ποιοι είναι οι κακοί".
Ο Χέγκσεθ διεμήνυσε, επίσης, στους ομολόγους του στο ΝΑΤΟ ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία διαρκείας θα έπρεπε να περιλαμβάνει και εγγυήσεις ασφαλείας. Εντούτοις, απέκλεισε την επιλογή που θα έδινε τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια στην Ουκρανία: Αυτήν της ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Το επόμενο βράδυ, μετά το τηλεφώνημα του Τραμπ με τον Πούτιν, η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία με 140 drones.
Το "επιθετικό" ντεμπούτο Βανς στη διεθνή σκηνή
"Επόμενος σταθμός" η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, λίγες ημέρες μετά. Μαζί με τους προέδρους, τους ανώτατους αξιωματούχους και διπλωμάτες που συμμετείχαν, έκανε το ντεμπούτο του στη διεθνή σκηνή και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς.
Οι Ευρωπαίοι είχαν δίκο να ανησυχούν: "Μέσα σε μια μέρα στο Μόναχο, κατάλαβαν ότι η επιβίωση της Ουκρανίας και η επιβίωση της Ευρώπης βρισκόταν στα χέρια τους" σημείωσε ο Γάλλος γερουσιαστής Κλοντ Μαλχουρέ.
Ο Βανς, σε μια ομιλία που διήρκησε 19 λεπτά, εξαπέλυσε "πυρά" κατά των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, κατηγορώντας τους ότι αγνοούν τη θέληση του λαού και τις θρησκευτικές τους ελευθερίες, αρνούμενοι να δράσουν για να ανακόψουν την παράνομη μετανάστευση. Η επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις ευρωπαϊκών χωρών προκάλεσε "κύμα" έκπληξης μεταξύ διπλωματών και ειδικών σε θέματα άμυνας.
"Όλο αυτό είναι τόσο εξωφρενικό και ανησυχητικό" ανέφερε Γερμανός αξιωματούχος που έβλεπε τον Βανς να αρθρώνει σε λέξεις κάποιους από τους μεγαλύτερους φόβους κάποιων κυβερνήσεων.
Διπλωματικός "πυρετός"
Την επόμενη ημέρα, έγινε γνωστό ότι ετοιμάζεται μια συνάντηση ηγετών στο Παρίσι.
Η κρίσιμη αυτή συνάντηση έλαβε χώρα στις 17 Φεβρουαρίου και ακολούθησαν ημέρες πυρετωδών διεργασιών για το πώς θα τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ο Λετονός πρόεδρος Έντγκαρς Ρίνκεβιτς είχε κάνει μια ηχηρή παρέμβαση: "Μην σταματήσετε ποτέ να πανικοβάλλεστε".
Στην ίδια χρονική περίοδο, ο Τραμπ απάντησε στις ανησυχίες που εξέφρασε ο Ζελένσκι, σημειώνοντας ότι η Ουκρανία αποκλείστηκε από τις συνομιλίες: "Ήσασταν εκεί για τρία χρόνια. Δεν θα έπρεπε να το ξεκινήσετε ποτέ. Θα μπορούσατε να έχετε κάνει συμφωνία" είχε πει ο Τραμπ στις 18 Φεβρουαρίου. Την επομένη, χαρακτήρισε τον Ζελένσκι "δικτάτορα".
Σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κρι Στάρμερ διατήρησαν την επικοινωνία με τον Τραμπ.
Κατά την επίσκεψη του Μακρόν στις ΗΠΑ, μέσα στις χειραψίες, η ένταση ήταν εμφανής. Όταν ο Τραμπ χαρακτήρισε τη βοήθεια της Ευρώπης στην Ουκρανία ως δάνειο, ο Μακρόν τον πλησίασε, διακόπτοντάς τον.
Στις ιδιωτικές τους επαφές, ο Μακρόν πίεσε τον Τραμπ να δεχθεί έναν ακόμα ηγέτη, σύμφωνα με σύμβουλο του Γάλλου προέδρου: Τον Ζελένσκι.
Στην Ουάσινγκτον βρέθηκε και ο Στάρμερ και κάπου εκεί ανάμεσα, η Ουκρανία επιβεβαίωσε ότι συμφώνησαν με τις ΗΠΑ για το κείμενο της συμφωνίας για τα ορυκτά, με τον Τραμπ να ακοίγει τον δρόμο για την επίσκεψη του Ζελένσκι στις ΗΠΑ.
Από την επεισοδιακή συνάντηση στον Λευκό Οίκο μέχρι το σήμερα
Αρχικά επικράτησε αισιοδοξία στο Κίεβο. "Είναι μια νίκη, θα συναντήσει τον Τραμπ πριν τον συναντήσει ο Πούτιν" είπε Ουκρανός αξιωματούχος, όταν πληφορήθηκε ότι ο Ζελένσκι θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Ουάσινγκτον.
Εντούτοις, η επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο οδήγησε στη δημόσια αντιπαράθεση.
Ο Μακρόν βρισκόταν στην Πορτογαζλία και όταν ολοκλήρωσε μια συνέντευξη που παραχωρούσε, έσπευσε να παρακολουθήσει το σχετικό απόσπασμα στην τηλεόραση. Κατά την επιστροφή του στο αεροπλάνο στο Παρίσι, τηλεφώνησε στον Ζελένσκι μέσα από το αεροπλάνο.
Από την πλευρά του, ο Στάρμερ, αποφεύγοντας να επικρίνει ό,τι συνέβη, τηλεφώνησε τόσο στον Τραμπ, όσο και στον Ζελένσκι.
Την επόμενη ημέρα, ο Ζελένσκι ταξίδεψε στο Λονδίνο, όπου ο Στάρμερ τον υποδέχθηκε, αγκαλιάζοντάς τον.
Καθώς περνούσαν οι εβδομάδες, κορυφαίοι διπλωμάτες στο Παρίσι, στο Λονδίνο και στο Βερολίνο κατέβαλλαν προσπάθειες για να επιδιορθώσουν τη σχέση μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι.
Καθώς ο Στάρμερ είχε τηλεφωνήματα και με τους δύο ηγέτες, στέλνοντας τον κορυφαίο του σύμβουλο εθνικής ασφάλειας στην Ουάσινγκτον και στο Κίεβο, Γάλλοι διπλωμάτες εργάστηκαν ως μεσολαβητές για να διαπραγματευτούν τους όρους της συμβιβαστικής επιστολής του Ζελένσκι προς τον Τραμπ, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο.
Το τελευταίο διάστημα, το θέμα της Ουκρανίας μοιάζει να έχει "ξεθωριάσει", αλλά οι πληγές που προκλήθηκαν από αυτές τις λίγες ημέρες του Φεβρουαρίου είναι ακόμη ανοιχτές και αναμένεται να είναι για πολύ ακόμη.