Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία ενός "Στρατιωτικού Σένγκεν", που θα αυξήσει τη δυνατότητα ταχείας μετακίνησης στρατιωτικών δυνάμεων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Το πακέτο περιλαμβάνει μέτρα στρατιωτικής κινητικότητας και έναν οδικό χάρτη για τον μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας, τα οποία θεωρούνται καθοριστικά για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών ασφαλείας στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η πρωτοβουλία επιχειρεί να αντιμετωπίσει ένα χρόνιο πρόβλημα: για δεκαετίες, η δυνατότητα των ευρωπαϊκών ενόπλων δυνάμεων να μετακινούν γρήγορα στρατεύματα και εξοπλισμό εντός της ΕΕ έχει μπλοκαριστεί από γραφειοκρατικά εμπόδια, αντιφατικούς κανονισμούς και παρωχημένες υποδομές. Οι διαφορές στις διαδικασίες κάθε κράτους μέλους καθιστούν τη μετακίνηση στρατιωτικού υλικού αργή, κοστοβόρα και πολιτικά περίπλοκη, περιορίζοντας την ικανότητα της Ευρώπης να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε κρίσεις.
Το στρατιωτικό πακέτο κινητικότητας και ο Οδικός Χάρτης Μετασχηματισμού της Αμυντικής Βιομηχανίας αποσκοπούν να επιτρέψουν την κίνηση σε μεγάλη κλίμακα και ταχύτητα, δημιουργώντας μέχρι το 2027 μια ευρωπαϊκή ζώνη στρατιωτικής κινητικότητας. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ πλησιάζει περισσότερο στη σύλληψη του "Στρατιωτικού Σένγκεν", καθιστώντας τη μετακίνηση στρατευμάτων και εξοπλισμού πιο ασφαλή, συντονισμένη και γρήγορη.
Κατάργηση ρυθμιστικών εμποδίων
Η πρόταση εισάγει για πρώτη φορά ενιαίες κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν τη διέλευση ξένων στρατευμάτων και εξοπλισμού μέσα σε τρεις ημέρες σε περιόδους ειρήνης και μόλις έξι ώρες σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ενώ οι τελωνειακές διαδικασίες απλοποιούνται σημαντικά.
Ευρωπαϊκό Σύστημα Ενισχυμένης Ανταπόκρισης Στρατιωτικής Κινητικότητας (EMERS)
Το EMERS δημιουργείται για να υποστηρίζει γρήγορη κινητοποίηση σε περιόδους κρίσεων, παρέχοντας προτεραιότητα πρόσβασης σε υποδομές, οχήματα και βασικές υπηρεσίες. Το σύστημα επιτρέπει παρέκκλιση από τυπικούς τελωνειακούς και μεταφορικούς κανόνες και η ενεργοποίησή του εγκρίνεται μέσα σε 48 ώρες, με δυνατότητα διάρκειας έως ένα έτος. Το EMERS υποστηρίζει επιχειρήσεις που διεξάγονται στο πλαίσιο της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ και εντάσσεται στο πλαίσιο της συνολικής ευρωπαϊκής ετοιμότητας.
